مشاوره رایگان22522540 -021

مشتاقــــ شنیدنــــ صدایـــ شما هستیمـــ ...

خدمات ساوا را می توانید از این قسمت انتخاب کنید. بخاطر داشته باشید که با انتخاب هر کدام از گزینه های بالا، ما تمام تلاشمان را برای رفع مشکلات شما انجام خواهیم داد.

بانک قوانین

دیکشنری حقوقی

ترمینولوژی حقوقی

محاسبه ارث بین افراد خانواده - روش تقسیم ارث بین وراث

منظور از خویشاوندان نسبی کسانی می باشند به واسطه نسبت زاد و ولد و نسبت خونی با متوفی در زمره وراث قرار می گیرند. خویشاوندان سببی هم کسانی می باشند که به واسطه علقه ازدواج میت در زمره وراث او قرار می گیرند. وقتی از طبقات ارث صحبت می کنیم منظور ما ترتیب قانونی و شرعی اشخاصی می باشند که از میت ارث می برند. این نکته را باید مد نظ قرار داد که تا زمانی که یک وارث از طبقه پیشین وجود داشته باشد نوبت به ارث طبقه بعدی نمی رسد.

image

در این مطلب قصد داریم به محاسبه ارث بین افراد خانواده - روش تقسیم ارث بین وراث بپردازیم. فوت برای هر فرد پدیده طبیعی ایست. با فوت حقوق مالی و بعضی از حقوق غیرمالی شخص پس از فوتش به ورثه که قائم مقام وی می باشند منتقل می شود. از سوی دیگر حقوقی که قائم به شخص باشند غیرقابل انتقال به ورثه اند.  پس از فوت شخص خویشاوندان نسبی و سببی با توجه به شرائطی از متوفی از یکدیگر ارث می برند.

منظور از خویشاوندان نسبی کسانی می باشند به واسطه نسبت زاد و ولد و نسبت خونی با متوفی در زمره وراث قرار می گیرند. خویشاوندان سببی هم کسانی می باشند که به واسطه علقه ازدواج میت در زمره وراث او قرار می گیرند. وقتی از طبقات ارث صحبت می کنیم منظور ما ترتیب قانونی و شرعی اشخاصی می باشند که از میت ارث می برند. این نکته را باید مد نظ قرار داد که تا زمانی که یک وارث از طبقه پیشین وجود داشته باشد نوبت به ارث طبقه بعدی نمی رسد.

بهترین وکیل انحصار وراثت

در این مطلب به همه سوالات شما در خصوص محاسبه ارث بین افراد خانواده - روش تقسیم ارث بین وراث پاسخ می دهیم، با ما همراه شوید.

تقسیم ترکه یا تقسیم ارثیه - محاسبه ارث بین افراد خانواده

تقسیم ترکه یا تقسیم ارثیه بطور کلی بر سه نوع است

– تقسیم به فرض و تقسیم به رد و تقسیم به قرابت

نحوه تقسیم ترکه یا تقسیم ارثیه از منظر دیگر بر دو نوع است :

– تقسیم به فرض و وراثت و از این حیث وراثت بر دو دسته است : وراث فرض بر و وراث قرابت بر.

فرض یعنی اینکه : نسبت معینی از ترکه که قانون برای بعضی از خویشاوندان معین کرده است اما در وراثت به عنوان قرابت، نسبت معینی از ترکه در نظر گرفته نشده.

بر اساس مقرارت شرعی و قانونی در بین وراث متوفی، ابتدا سهم الارث وراث فرض بر، تعیین می شود. و آنچه پس از اخراج سهم ایشان باقی می ماند، کم یا زیاد، به وراث قرابت بر، داده می شود.

نسبت هایی که در قانون امور حسبی برای صاحبان فرض در نظر گرفته شده است، شش فرض است:

* نکته مورد توجه دیگر این بوده که سهم زوجه : در صورتی که متوفی چند همسر داشته باشد سهم زوجه ها در بین همه ایشان تقسیم می شود (به عنوان مثال در صورتی که متوفی سه همسر عقد دائم و چند فرزند داشته باشد یک هشتم سهم از ماترک متوفی فی ما بین سه همسر تقسیم می شود) به عبارت بهتر هر یک از زوجه ها یک هشتم ارث نمی برند.

* مطلب دیگر در مورد کاهش سهم دختر و دخترها و خواهر و خواهرهای ابوینی و خواهران ابی است یعنی در صورت کمبود ترکه نسبت به جمع سهام: در مواردی که مجموع سهام فرض بیش از واحد باشد و ترکه برای ادای فروض کفایت نکند، کمبود ترکه در طبقه اول، به سهم یک یا چند دختر و در طبقه دوم، به سهم یک یا چند خواهر ابوینی یا ابی، وارد خواهد شد و فرض دیگر وراث بطور کامل به ایشان داده می شود.

* درمورد اضافی ترکه به جمع فروض، به صاحبان فرض بدین گونه مقرر بوده که: در مواردی که ترکه زاید بر مجموع فرض ها باشد، زیادتی، به نسبت سهام فرضی ایشان به هم، به صاحبان فرض رد می شود، البته به استثنای زوج و زوجه یعنی در صورتی که متوفی، وراثش فقط یک زوج باشد، زیادتی مزبور به او رد می شود. / نحوه تقسیم ارثیه در میان اعضای خانواده

* قاعده دیگر شایان توجه بوده که : محروم بودن خویشاوندان ابی با وجود خویشاوندان ابوینی است.

* مسئله دیگر: هر گاه پدر مادر در یک حادثه قهری مثل زلزله فوت نمایند و مشخص نباشد کدامیک زودتر فوت شده اند در این صورت این دو از یک دیگر ارث نمی برند مگر اینکه حادثه، غرق شدن باشد و یا هدم، مثل انفجار در هواپیما باشد که مطابق ماده 873 قانون مدنی هر دو از یک دیگر ارث می برند.

* در صورتی که دو نفر در یک حادثه فوت نمایند و یکی از آن دو تاریخ فوتش معلوم باشد ولی دیگری تاریخ فوتش مجهول باشد آنکه تاریخ فوتش مجهول است، از آنکه تاریخ فوت ش معلوم است ارث می برد.( ماده 874 قانون مدنی)

*در مورد فردی که غایب مفقود الاثر باشد زمانی اموالش را تقسیم می شود که یا خبر فوت وی حاصل شود و یا مدت مدیدی از غیبت او سپری شده باشد (موت فرضی) یعنی موت فرضی در حکم فوت حقیقی است، البته اثبات فوت فرضی با دادگاه آخرین محل اقامت فرد غایب است./ نحوه تقسیم ارثیه در میان اعضای خانواده

*نوزادی که متولد می شود به محض گریه کردن جزء ورثه محسوب می شود حتی پس از یک گریه بمیرد.

* در صورت عدم وجود وارث، امر ترکه با حاکم می باشد. (منظور از حاکم: دادگاه یا دادستان است)

* در صورتی که شخصی پیش از مرگش وصیت کند اموالش پس از مرگش به فلان شخص برسد دراین صورت فلان شخص فقط تا یک سوم ازکل ترکه، ارث می برد اضافه بر یک سوم به شرط این بوده که بقیه وراث اجازه دهند.

*فقط اگر متوفی اصلا ورثه نداشته باشد می تواند کل دارایی خود را به شخص یا اشخاص وصیت کند ( دکتر کاتوزیان کتاب قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی ص 539 ) / نحوه تقسیم ارثیه در میان اعضای خانواده

همانطور که مستحضر هستید مسائل مربوط به امور حسبی (ارث و میراث) از ظرافت و حساسیت های بالایی برخوردار بوده و هر گونه سهل انگاری یا عدم آگاهی از قوانین مربوط به امور حسبی، می تواند باعث عدم حصول نتیجه مطلوب شود، بنابراین توصیه می کنیم در چنین وضعیتی از اطلاعات و تجارب خوب وکیل ارثیه بهره مند شوید.

محاسبه ارث بین افراد خانواده - طبقات ارث

نکته ای که باید مدنظر قرار گرفت این بوده که همسر متوفّی، همیشه در کنار خویشاوندان نَسَبی وی(طبقات سه گانه مذکور) ارث خواهد برد.

روش تقسیم ارث بین وراث

حال پس از آشنا شدن با طبقات ارث باید با نحوه تقسیم ارث بین وراث آشنا شد.

  1. سهم ارث زوجه: یک هشتم از ماترک متوفی در صورتی که متوفی فرزند داشته باشد. یک چهارم از ماترک در صورتی که متوفی فرزند نداشته باشد.
  2. سهم ارث زوج: یک چهارم در صورتی که متوفی فرزند داشته باشد. یک دوم از ماترک در صورتی که متوفی فرزند نداشته باشد.
  3. سهم ارث مادر: یک ششم از ماترک در صورتی که متوفی فرزند یا خواهر و برادر داشته باشد. یک سوم از ماترک در صورتی که متوفی فرزند و خواهر و برادر نداشته باشد.
  4. سهم ارث پدر: یک ششم از ماترک در صورتی که متوفی فرزند داشته باشد.
  5. سهم ارث دختر (درصورتیکه متوفی پسر نداشته باشد): یک دوم (نصف)در صورت واحد بودن(یک دختر). دو سوم در صورت تعدد.
  6. سهم ارث خواهر (مشترک از پدر و مادر یا مشترک از پدر، درصورتیکه برادر یا اجداد پدری نباشد): یک دوم در صورت واحد بودن (یک خواهر). دو سوم در صورت تعدد.
  7. سهم ارث برادر و خواهر (مشترک از مادر درصورتیکه متوفی اجداد مادری نداشته باشد): یک ششم در صورت واحد بودن. یک سوم در صورت تعدد.

نقل و انتقال اموال متوفی

حال نکته مهمی که برای انحصار وراثت باید مد نظر قرارداد این بوده که نقل و انتقال هرگونه اموال متوفی و برداشت از حساب وی نیاز به فرم ١٩ مالیات بر ارث دارد.

براساس اصلاحیه مصوب 31/4/1394 قانون مالیات های مستقیم، برای متوفیانی که تاریخ فوت آنها از 1/1/1395 و پس از آن است، به منظور کسر هزینه های کفن و دفن در حدود عرف و عادات و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی از ماترک، وراث (منفردا یا مجتمعا) یا ولی یا امین یا قیم یا نماینده قانونی آنها موظفند ظرف مدت یکسال از تاریخ فوت متوفی، اظهارنامه ای حاوی کلیه اقلام ماترک با تعیین ارزش روز زمان فوت و تصریح مطالبات و بدهی ها به انضمام مدارک ذیل به اداره امور مالیاتی صلاحیت دار تسلیم کند.

مدارک مورد نیاز نقل و انتقال اموال متوفی

1- رونوشت یا تصویر گواهی شده کارت ملی و شناسنامه متوفی و وراث

2- رونوشت یا تصویرگواهی شده اسناد مربوط به بدهیها و مطالبات متوفی

3- رونوشت یا تصویر گواهی شده کلیه اوراقی که مثبت حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی می باشد.

4- رونوشت یا تصویرگواهی شده آخرین وصیتنامه متوفی در صورتی که وصیتنامه موجود باشد

5- رونوشت یا تصویر گواهی شده وکالتنامه یا قیم نامه، اگر اظهارنامه از طرف وکیل یا قیم یا ولی داده شود

6- رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذیربط

به عنوان مثال در صورتی که شخصی فوت کند و تاریخ فوت وی از ابتدای فروردین 1395 به بعد باشد و دارای خانه، مغازه، زمین، باغ، ماشین، موتور، سهام شرکت، فیش حج، موجودی حساب بانکی، مجوز اسلحه و یا… باشد یک نفر یا همه وراث یا نماینده قانونی آنها موظفند ظرف مدت یکسال از تاریخ فوت، اظهارنامه ای به اداره امور مالیاتی تسلیم و موارد مذکور را معرفی و از معافیت های قانونی استفاده و فرم ١٩ دریافت نمایند.

چنانچه از تاریخ فوت یکسال بگذرد هیچگونه معافیتی به ایشان تعلق نمی گیرد و اموال و… به نرخ روز ارائه اظهارنامه محاسبه و مشمول مالیات خواهد شد.

هزینه انحصار وراثت

موسسه وکلای بین المللی ساوا اپ به واسطه همکاری با وکلا و مشاورین حقوقی متخصص در امور داخلی و بین المللی آماده پاسخ گویی به پرسش ها و حا چالش های حقوقی پیش روی شما عزیزان می باشد. در صورن وجود هرگونه سوال و یا ابهام حقوقی با همکاران ما از طریق برخط و یا حضوری در ارتباط باشید. هدف ساوا اپ ارائه خدمات حقوقی تخصصی به شما متقاضیان عزیز می باشد.

میزان سهم الارث اولاد

محاسبه ارث در صورتی که فرزند متوفی دختر باشد

در صورتی که دختر فرزند منحصر باشد به همراه پدر و مادر متوفی، نصف ترکه را خواهد برد و مابقی با توجه به میزان سهم الارث پدر یا مادر متوفی بین آنها تقسیم می شود. در صورتی که متوفی دو دختر یا بیش از دو دختر داشته باشد و فرزند پسری هم نداشته باشد دختران دو ثلث (دو سوم) ترکه را به ارث می برند و مابقی با توجه به میزان سهم الارث هر یک در آن طبقه بینشان تقسیم می شود. در صورتی که وراث متوفی فقط دختر یا دختران باشد بدون وجود وارثی در طبقه اول مثل پدر و مادر، تمام ترکه به دختر یا دختران می رسد.

محاسبه ارث در صورتی که فرزند متوفی پسر باشد

چنانچه پسر منحصر یا متعدد باشد به همراه پدر و متوفی چون همگی در طبق اول قرار دارند ارث می برند به اینصورت که سهم الارث پدر و مادر متوفی یک ثلث (یک سوم) ترکه خواهد بود و مابقی به قرابت به فرزند یا فرزندان پسر می رسد که به تساوی بین خودشان تقسیم می کنند.

چنانچه وراث متوفی در طبقه یک فقط پسر یا پسران او باشند و در طبقه اول وارث دیگری نداشته باشد تمام ترکه به پسر یا پسران می رسد اگر متوفی هم فرزند دختر و هم فرزند پسر به همراه پدر و مادر در طبقه اول داشته باشد، سهم الارث پدر و مادر به علت وجود فرزندان یک سوم ترکه خواهد بود. و مابقی بین فرزندان دختر و پسر متوفی تقسیم می شود به این صورت که فرزندان پسر وی دو برابر فرزندان دخترش ارث خواهند برد.

محاسبه ارث - میزان سهم الارث اولاد اولاد (نوه)

آنچه مسلم است این بوده که اولاد اولاد (نوه) در طبقه اول قرار دارد ولی در صورتی ارث می برد که متوفی فرزندی نداشته باشد. در این صورت اولاد اولاد (نوه) قائم مقام اولاد می شود و با هر یک از ابوین (پدر و مادری) که زنده باشد ارث می برد.

اولاد (فرزند) پسر یعنی فرزندان پسر متوفی دو برابر اولاد فرزندان دختر متوفی ارث می برند. حتی در صورتی که اولاد اولاد متوفی پسر باشد در صورتی که به واسطه مادر با متوفی قرابت پیدا کرده نصف نوه ای که از پدر با متوفی قرابت پیدا کرده ارث خواهد برد. اما در میان خودشان وقتی به قائم مقامی از پدر و مادر خود ارث بردند، پسران قائم مقام دو برابر دختران قائم مقام ارث می برند.

محاسبه ارث - طبقه دوم کسانی که ارث میبرند

افراد این طبقه عبارت هستند از؛ خواهرها و بردارها و فرزندان آنها همینطور پدربزرگ و مادربزرگ. تمام افرادی که در طبقه دوم قرار می گیرند در صورتی ارث می برند که برای متوفی در طبقه اول وارثی وجود نداشنه باشد زیرا در صورت وجود افرادی در طبقه اول ترکه بین آنها تقسیم شده و دیگر نوبت به افراد طبقه دوم نخواهد رسید.

نحوه ارث بردن پدربزرگ و مادربزرگ

در صورتی که پدر بزرگ و مادربزرگ تنها وراث متوفی باشند تمام ترکه را به ارث می برند. در صورتی که اجداد (پدربزرگها) و جدات (مادربزرگها) متعدد باشند در صوری که ابی (پدری) باشند ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم ها) می برند و در صورتی که همه امی (مادری) باشند بین آنها مساوی تقسیم می شود.

در صورتی که جد یا جده ابی (پدری) و جد یا جده امی (مادری) باهم باشند ثلث (یک سوم) ترکه به جد (پدر بزرگ) یا جده (مادربزرگ) امی (مادری) می رسد و در صورت تعدد اجداد امی آن ثلث (یک سوم) بین آنها بالسویه تقسیم می شود و دوثلث (یک سوم) دیگر به جد یا جده ابی می رسد و در صورت تعدد، حصه ذکور (آقایان) از آن دو ثلث دو برابر حصه اناث (خانم ها) خواهد بود.

هرگاه میت اجداد و کلاله ( خواهر و برادر ) با هم داشته باشد دو ثلث (یک سوم) ترکه به وراثی می رسد که از طرف پدر قرابت دارند و در تقسیم آن حصه ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم ها) خواهد بود و یک ثلث (یک سوم) به وراثی می رسد که از طرف مادر قرابت دارند و بین خود بالسویه تقسیم می نمایند. لیکن در صورتی که خویش مادری فقط یک برادر یا خواهر ااست فقط سدس ترکه به او تعلق خواهد گرفت.

نحوه ارث بردن خواهر و برادر متوفی

در صورتی که میت اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) داشته باشد اخوه ابی (برادران پدری) ارث نمی برد و در صورت نبودن اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) اخوه ابی (برادران پدری) حصه ارث آنها را می برند. باید اشاره کنیم اخوه ابوینی و اخوه ابی هیچ کدام اخوه امی را از ارث محروم نمی کنند. در صورتی که وراث میت چند برادر و خواهر ابوینی (پدر و مادری) یا چند برادر و خواهر ابی (پدری) باشند ترکه بین آنها باسویه تقسیم می شود

در صورتی که وراث میت چند برادر و خواهر ابوینی (پدر و مادری) یا چند برادر و خواهر ابی (پدری) باشندحصه ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم ها) خواهد بود. در صورتی که وراث میت چند برادر امی یا چند خواهر امی یا چند برادر و خواهر امی باشند ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می شود هرگاه اخوه ابوینی و اخوه امی باهم باشند تقسیم به طریق ذیل می شود:

نکته : منظور از اخوه، خواهر و برادر بوده و منظور از ابوینی این بوده که پدر و مادر مشترک دارند؛ در صورتی که فقط مادر مشترک داشته باشند امی گفته می شوند و در صورتی که فقط پدر مشترک داشته باشند ابی گفته می شوند. در صورتی که برادر یا خواهر امی (مادری) یکی باشد سدس (یک ششم) ترکه را می برد و بقیه مال اخوه ابوینی برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) است

در صورتی که کلاله امی (خویشاوندان مادری) متعدد باشند ثلث (یک سوم) ترکه به آنها تعق گرفته و بین خود بالسویه تقسیم کرده و بقیه مال اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) می باشد. خواهر ابوینی (پدر و مادری) یا ابی (پدری) تنها اگر منحصر به فرد باشد نصف ترکه را خواهد برد. دو خواهر و بیشتر ابوینی (پدر و مادری یا ابی (پدری) تنها در صورت نبودن برادر دو ثلث ترکه را به ارث می برند.

نحوه ارث بردن فرزندان خواهر و برادر

در صورتی که برای میت نه برادر باشد و نه خواهر، اولاد اخوه (خواهر و برادر) قائم مقام آنها شده و با اجداد ارث می برند. در اینصورت تقسیم ارث نسبت به اولاد اخوه (فرزندان برادران) بر حسب نسل به عمل می آید یعنی هر نسل حصه کسی را می برد که به واسطه او به میت می رسد.

اولاد اخوه ابوینی (فرزندان برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) حصه اخوه ابوینی (برادران پدر و مادری) یا ابی (پدری) تنها و اولاد کلاله امی (خویشاوندان مادری)، حصه کلاله امی (خویشاوندان مادری) را می برند.

محاسبه ارث طبقه سوم کسانی که ارث میبرند

این طبقه عبارت هستنداز ؛

عموها و عمه ها و خاله ها و دایی ها و فرزندان آنها

وراث طبقه سوم در صورتی ارث می برند که در طبقات اول و دوم وارثی وجود نداشته باشد. باید توجه کرد هر یک از وراث طبقه سوم در صورتی که تنها باشند تمام ارث را می برند.

اعمام (عموها و عمه ها) و اخوال (خاله ها و دایی ها)

(اعمام یعنی عمو و عمه و اخوال یعنی خاله و دایی) در صورتی که میت اعمام یا اخوال ابویینی (عموها و عمه ها پدر و مادری) داشته باشد اعمام یا اخوال ابی (خاله ها و دایی ها پدری) ارث نمی برند و در صورت نبودن و در صورت نبودن اعمام یا اخوال ابوینی اعمام یا اخوال ابی حصه آنها را می برند.

هر گاه وراث متوفی چند نفر عمو یا چند نفر عمه باشند ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می شود اگر همه آنها ابوینی یا همه ابی یا همه امی باشند.

هر گاه عمو و عمه با هم باشند اگر همه امی باشند ترکه را بالسویه تقسیم می نمایند و اگر همه ابوینی یا امی باشند حصه ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم ها) خواهد بود.

اگر اعمام امی و اعمام ابوینی یا ابی باهم باشند عمو یا عمه امی در صورتی که تنها باشند سدس ترکه به او تعلق می گیرد و در صورتی که متعدد باشند ثلث (یک سوم) ترکه و این ثلث (یک سوم) را مابین خود بالسویه تقسسم می کنند و باقی ترکه به اعمام ابوینی یا ابی می رسد که در تقسیم ذکور دو برابر اناث می برند.

هرگاه وراث متوفی چند نفر دایی یا چند نفر خاله یا چند نفر دایی و چند نفر خاله باهم باشند ترک بین آنها بالسویه تقسیم می شود خواه همه ابوینی (پدر و مادری) خواه همه ابی (پدری) و خواه همه امی (مادری) باشند.

در صورتی که وراث میت دایی و خاله ابی یا ابوینی یا دایی خاله امی باشند طرف امی در صورتی که یکی باشد سدس ترکه را می برد و در صورتی که متعدد باشد ثلث (یک سوم) آن را می برند و بین خود بالسویه تقسیم می کنند. مابقی مال دایی و خاله های ابوینی یا ابی بوده که آنها هم بین خود بالسویه تقسیم می نمایند

در صورتی که برای میت یک یا چند نفر اعمام یا یک یا چند نفر اخوال باشد ثلث (یک سوم) ترکه به اخوال و دوثلث آن به اعمام تعلق می گیرد. تقسیم ثلث (یک سوم) بین اخوال بالسویه به عمل می آید لیکن در صورتی که بین اخوال یک نفر ااست سدس (یک ششم) حصه اخوال به او می رسد و در صورتی که چند نفر امی باشند ثلت (یک سوم) آن حصه به آن ها داده می شود و در صورت اخیر تقسیم بین آنها باسویه به عمل می آید.

در تقسیم دو ثلث (یک سوم) بین اعمام (عمه ها و عموها) حصه ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم ها) خواهد بود یک در صورتی که بین اعمام (عمه ها و عموها) یک نفر است سدس (یک ششم) حصه اعمام به او می رسد و در صورتی که چند نفر امی باشند ثلث (یک سوم) آن حصه به آنها می رسد و در صورت اخیر آن ثلث (یک سوم) را بالسویه تقسیم می کنند.

در تقسیم پنج سدس (یک ششم) و یا دو ثلث (یک سوم) که از حصه اعمام (عمو و عمه ها) باقی می ماند بین اعمام ابوینی عمه ها و عموهای پدر و مادری) یا ابی (پدری) حصه ذکور (آقایان) دو برابر اناث (خانم ها) خواهد بود.

محاسبه ارث فرزندان اعمام و اخوال

با وجود اعمام (عموها و عمه ها) و اخوال خاله ها و دایی ها) اولاد (فرزندان) آنها ارث نمی برند مگر در صورت انحصار وراثت به یک پسرعموی ابوینی (پدر و مادری) با یک عموی ابی (پدری) تنها که فقط در اینصورت پسر عمو، عمو را از ارث محروم می کند لیکن در صورتی که با پسرعموی ابوینی خاله (دایی) یا خاله (خواهر مادر) باشد یا اعمام متعدد باشند ولو ابی تنها، پسر عمو ارث نمی برد.

کسانی که به واسطه خویشاوندی سببی ارث میبرند

پس از بررسی طبقات وراثی که به واسطه قربت نسبی ارث می برند باید به بررسی شرایط زوج و زوجه بپردازیم که به واسطه قرابت سببی همراه وراث دیگر در هر طبقه ای که باشند در صورتی که زوجیت آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند، از یکدیگر ارث می برند.

ارث زوج

نصف (یک دوم) ترکه برای زوج است اگر میت اولاد (فرزند) یا اولاد اولاد (نوه) نداشته باشد. ربع (یک چهارم) ترکه برای زوج است اگر میت اولاد (فرزند) یا اولاد اولاد (نوه) داشته باشد.

ارث زوجه

زوجه درصورت فرزند دار بودن زوج ثمن (یک هشتم ) از عین اموال منقول و ثمن (یک هشتم) از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد. زوجه در صورت فرزند دار نبودن زوج ربع (یک چهارم) از عین اموال منقول و ثمن (یک هشتم) از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد. در صورت تعدد زوجات، ربع (در صورت فرزند دار نبودن زوج) یا ثمن (در صورت فرزند دار بودن زوج ) ترکه تعلق به زوجه دارد که بین آنها بالسویه (به طور مساوی) تقسیم می شود.

تقسیم ارث یا ترکه در زمان حیات پدر چگونه است؟

اگر پدر در زمان حیات خود وصیت کند که پس از مرگ من اموال باید به این صورت تقسیم شود، در این صورت پس از مرگ تنها در یک سوم موالش این وصیت نافذ بوده و دو سوم باقی به ورثه تعلق دارد. اما در صورتی که پدر در زمان حیات و در سلامت کامل عقلی اموال را بین فرزندان تقسیم کند و یا به اصطلاح به آنها ببخشد، کاملا صحیح است؛ چرا که اختیار اموال خود را دارد.

چه زمانی ارث به دولت می­رسد؟

در صورتی که فرد متوفی جز همسر خود خویشاوند دیگری نداشته باشد، یک چهارم اموال به همسرش ارث می ­رسد و مابقی اموالِ شوهر به نفع دولت ضبط می شود. در صورتی که تعداد همسران یک مرد بیش از یکی باشد، همان میزان ارث که برای زن مشخص شده به طور مساوی بین همه زن­ها تقسیم می شود یعنی در نهایت سهم کمتری به هر کدام از آنها می رسد.

تقسیم اموال پیش از مرگ مورّث

هر فرد در زمان حیات می تواند هر مقدار از اموالش را که می ­خواهد به دیگران (چه وارثان و چه غیر آنها) ببخشد. اما هیچ کدام از این بخشش ها، ارثیه یا سهم الارث نیست؛ چرا که مسئله­ ارث، صرفاً مربوط به پس از مردن شخص است. در نتیجه در صورتی که از میت مالى باقى بماند، باید بین تمام ورثه اش (همانطور که در احکام دین آمده) تقسیم شود و فرقی نمی کند که بعضی از وراث در زمان حیات او مالی از وی دریافت کرده باشند، یا خیر.

محرومیت از ارث

در صورتی که متوفی بخواهد به بعضی از وراث سهم کمتری برسد، می تواند تا یک سوم اموال را به نفع دیگر وراث وصیت کند تا به کسی که مد نظرش است، ارث کمتری برسد. پس محرومیت کلی افراد از ارث امکانپذیر نیست، به جز موارد زیر:

موانع انتقال ارث

بر اساس مواد درج شده در قانون مدنی، برای تعلق گرفتن ارث به ورثه، موانعی وجود دارد که برای شما بیان می کنیم:

لعان

انکار کردن رابطه­ خویشاوندی را لعان می گویند؛ مثلا مردی که فرزند خود را به علتی طرد کند و مراسم لعان را برگزار کند، دیگر آن فرزند از پدر ارث نخواهد برد و فرزند او محسوب نمی شود.

قتل

طبق ماده­ی 880 قانون مدنی، در صورتی که شخصی مورث خود را به عمد از بین ببرد و به قتل برساند، نمی تواند از او ارث ببرد.

تولد از زنا

مطابق ماده 884 قانون مدنی، فرزندی که از رابطه­ نامشروع به دنیا آمده، از پدر و مادر و اقوام آنها ارثی نمی برد؛ امّا در صورتی که نامشروع بودن او راجع به یکی از والدین ثابت باشد و راجع به دیگری به علت اکراه یا تردید، نامشروع نباشد، از طرف دوم و اقوام او ارث خواهد برد.

کفر

در صورتی که وارث کافر باشد نمی تواند از مورث مسلمان خود ارث ببرد ولی وارث مسلمان می تواند از مورث غیر مسلمان خود ارث ببرد.

مراحل تقسیم ارث یا ترکه

پس از صدور رای دادگاه در صورتی که اموال باقی مانده از متوفی قابلیت تقسیم داشته باشد، پس از تصفیه­ بدهی ها بین ورثه تقسیم می شود. در صورتی که قابلیت تقسیم وجود نداشته باشد، اول توسط دادگاه و از طریق کارشناس رسمی دادگستری، قیمت گذاری شده و به مزایده گذاشته می شود.

جالب است بدانید که در اکثر مواقع کسی غیر از خودِ ورثه در مزایده دادگاه شرکت نمی کند. در صورتی که خریداری به قیمت پایه کارشناسی شده پیدا نشود، اموال به مزایده رفته فروش نمی رود. در نهایت باید یکی از وراث سهم الارث دیگران را خریداری کند تا ترکه (ارثیه خانه پدری یا مال منقول موروثی) به او انتقال یابد.

در صورتی که هیچ کدام از وراث یا شخص ثالث اقدام به خرید نکند پرونده بلاتکلیف باقی می­ ماند. رویه­ دادگاه ­ها چنین بوده که حتی در مرحله دوم مزایده هم اموال به کمتر از قیمت کارشناسی فروخته نمی ­شود. در صورتی که هرکدام از وراث به قیمت کارشناسی شده معترض باشند می توانند در فرجه قانونی به آن اعتراض کنند تا دوباره توسط کارشناسان ارزیابی شود.

سوالات محاسبه ارث بین افراد خانواده - روش تقسیم ارث بین وراث

آیا پس از مرگ شخص حساب های بانکی اش مسدود می شود؟

زمانی که شخصی فوت می­ کند همه حساب­ های بانکی او مسدود خواهد شد و تا زمان ارائه­ گواهی انحصار ورثه و پرداخت حق مالیات حق برداشت برای وارثین وجود نخواهد داشت. در واقع حق تقسیم ارث زمانی داده می­ شود که کلیه بدهی­ ها و دیون متوفی پرداخت، وصیت او انجام و هزینه های دفن و کفن او کم شده باشد.

نحوه دریافت گواهی انحصار وراثت

برای دریافت گواهی انحصار وراثت ابتدا باید به اداره ثبت احوال مراجعه کرد تا موضوع فوت در کامپیوتر ثبت شود. با باطل شدن شناسنامه فرد فوت شده، گواهی فوت برای او صادر می شود. پس از صدور گواهی همه اموال او به صورت قهری به ورثه انتقال داده می ­شود. پس از آن ورثه برای تعیین سهم خود به شورای حل اختلاف محل خود مراجعه کرده و گواهی انحصار وراثت را دریافت می کنند.

ترتیب تقسیم اموال

پس از فوت متوفی اموال باقی مانده با توجه به نسبت خاصی بین وراث تقسیم می شود. ترتیب وراث برای تقسیم ارث بصورت همسر، پدر و مادر و سپس فرزندان خواهد بود. یعنی در صورتی که پدری فوت کند و همسر وی در قید حیات باشد یک هشتم از اموال غیرمنقول به او می رسد. سپس سهم ارث پدر و مادر در صورت حیات و پس از آن هم فرزندان به نسبت ذکر شده ارث خواهند برد.

اختلاف در تقسیم ترکه

گاهی اوقات بعضی از دعاوی منجر به اعتراض یکی از ورثه نسبت به سهم الارث می شود. در چنین مواردی فرد می تواند با کمک وکیل ارث اقدام به شکایت کند. اگر چنین مشکلی برایتان پیش آمد، می ­توانید از طریق مشاور انحصار وراثت این موضوع را حل کنید. شکایت برای گرفتن ارث

وکیل تقسیم ارث

وکیل تقسیم ارث یا وکیل انحصار وراثت فردی بوده که با آگاهی کامل به قانون امور حسبی، مراحل انحصار وراثت برای صدور گواهی را انجام می ­دهد. این وکیل باید تمام مسائل و جزئیات آن را بداند و کوتاه­ ترین راه برای دریافت گواهی انحصار وراثت را طی کند.

مدت زمان تقسیم اموال

معمولاً برای انجام کارهای قانونی نمی شود زمان خاص و معینی را مطرح کرد. با توجه به اینکه تقسیم اموال متوفی از جمله کارهاییست که باید طبق قانون پیش برود، نمی توان زمان خاصی را برای آن عنوان کرد. البته بعضی از وکلا نظرشان این بوده که حداقل مدت زمانی که برای انجام کارهای مربوط به تقسیم ارث لازم است سه ماه است.

کارهایی که باید برای وراثت انجام شود هر کدام مدت زمان خاص خود را می برد. یکی از این کارها انحصار وراثت بوده که برای گرفتن این گواهی باید به شورای حل اختلاف محل زندگی متوفی مراجعه و مدارک لازم ارائه شود.

شورای حل اختلاف، یک آگهی در روزنامه کثیرالانتشار چاپ کرده و پس از آن 30 روز زمان لازم است تا ببینند در طول این مدّت کسی پیدا می شود تا به آن اعتراض کند یا خیر. در صورتی که در طول یک ماه شخص معترضی پیدا شود، شورا جلسه ای تشکیل می دهد و از وراث و فرد معترض دعوت می شود تا موضوع را بررسی و روشن کنند. همه این مراحل زمان خاص خود را می طلبد.

چه کسانی می توانند تقاضای انحصار وراثت کنند؟

وارثان متوفی و افراد ذی نفع می توانند به صورت کتبی در خواست گواهی انحصار وراثت بدهند، منظور از افراد ذی نفع کسانی می باشند که از متوفی طلب دارند، وصی او می باشند یا از اثبات وراثت فرد دیگری سود می برند. در درخواست نامه کتبی اطلاعات درخواست کننده شامل نام و مشخصات کامل، محل اقامت، نسبت بین متوفی و وارث درج می شود و دادگاه آن را بررسی می کند، زمان رسیدگی به درخواست گواهی انحصار وراثت متفاوت می باشد.

مدارک لازم انحصار وراثت - محاسبه ارث

برای انحصار وراثت مدارکی لازم بوده که بدون آن ها فرایند انحصار وراثت شکل نمی گیرد، برای انحصار وراثت پیش از مراجعه به مراجع رسمی، این مدارک باید تهیه شوند، تهیه این مدارک هم از جمله مواردی بوده که هزینه انحصار وراثت محسوب می شود.

شناسنامه و گواهی فوت متوفی

اداره ثبت احوال پس از فوت، مراتب آن را ثبت کرده و شناسنامه فرد را باطل می کند به این ترتیب گواهی فوت صادر می شود، برای انحصار وراثت اصل گواهی فوت و کپی برابر اصل آن به انضمام درخواست، لازم می باشد.

رسید گواهی مالیات بر ارث

وراث باید پس از فوت متوفی سیاهه ای از تمام دارایی های منقول و غیرمنقول او را به اداره دارایی تحویل بدهند و رسید آن را دریافت کنند، این رسید با تقاضای گواهی انحصار وراثت به دادگاه ارائه می شود.

استشهادیه محضری

در فرمی که دادگستری در اختیار متقاضی قرار می دهد باید اسم تمام وارثان نوشته شود، دو تن از کسانی که وراث و درگذشته را می شناسند، باید فرم را امضا کنند و آن را در دفتر استاد رسمی گواهی کنند.

کپی برابر اصل شده شناسنامه وراث

وارثانی که تقاضای انحصار وراثت دارند، باید علاوه بر شناسنامه خود، کپی برابر اصل شده شناسنامه وراث دیگر را هم به دادگاه تقدیم کنند همینطور مدیر دفتر دادگاه، اصل شناسنامه ها را خواهد خواست.

آگهی فوت

معمولاً در جریان درخواست انحصار وراثت، دادگاه با هزینه متقاضیان، یک آگهی فوت در روزنامه منتشر می کند تا وراث احتمالی یا کسانی که ادعایی دارند، برای ثبت آن به دادگاه مراجعه کنند.

مالیات بر ارث

مالیات بر ارث مالیاتی بوده که به دارایی های متوفی تعلق می گیرد. تا زمانی که مالیات اموال او تعیین نشده باشد، انتقال اموال ممکن نیست، برای درخواست گواهی انحصار وراثت باید با مراجعه به اداره مالیات، اموال فرد درگذشته را در اظهارنامه مالیات بر ارث گزارش کرد. مالیات بر ارث بر تمام اموال متوفی تعلق نمی گیرد، وجوهی مثل مستمری بازنشستگی که بیمه آن را پرداخت می کند، مشمول مالیات بر ارث نمی شود، علاوه بر آن سنوات پایان کار، دیه و خسارت بیمه عمر از مالیات بر ارث معاف می باشند.

ترتیب تقسیم اموال

پس از فوت متوفی اموال باقی مانده با توجه به نسبت خاصی بین وراث تقسیم می شود، ترتیب وراث برای تقسیم ارث به صورت همسر، پدر و مادر و سپس فرزندان خواهد بود، یعنی در صورتی که پدری فوت کند و همسر وی در قید حیات باشد یک هشتم از اموال غیرمنقول به او ارث می رسد، سپس سهم ارث پدر و مادر در صورت حیات و پس از آن هم فرزندان به نسبت ذکر شده ارث خواهند برد.

آیا پسر از طلای مادر ارث می برد؟

طلا هم مثل دیگر اموال طبق قانون بین دختر و پسر تقسیم می شود.

نحوه تقسیم اموال منزل به چه صورت است؟

تقسیم اموال هم مثل دیگر اموال به صورت قانونی بین فرزندان تقسیم می شود و استثنایی برای اسباب و اموال منزل وجود ندارد.

در این مطلب به سولات شما درباره محاسبه ارث بین افراد خانواده - روش تقسیم ارث بین وراث پاسخ دادیم. برای استفاده از وکیل انحصار وراثت همین حالا از طریق راه های ارتباطی ذکر شده با ما تماس بگیرید، در ساوا اپ مشاوره حقوقی انحصار وراثت به صورت آنلاین، تلفنی و حضوری برای شما عزیزان در نظر گرفته شده است.

منتشر شده در 03 آبان 1402
دسته‌ها: مقالات

جهت کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تر راجع به این موضوع
مشاوران حقوقی ساوا شبانه روز در کنار شما هستند

درخواست مشاوره
آیا به جنین اهدایی ارث تعلق میگیرد؟
وکیل انحصار وراثت
شکایت برای گرفتن ارث
مشاوره حقوقی انحصار وراثت
Generic placeholder image
پرسش:

Generic placeholder image
پاسخ: