مشاوره رایگان22522540 -021

مشتاقــــ شنیدنــــ صدایـــ شما هستیمـــ ...

خدمات ساوا را می توانید از این قسمت انتخاب کنید. بخاطر داشته باشید که با انتخاب هر کدام از گزینه های بالا، ما تمام تلاشمان را برای رفع مشکلات شما انجام خواهیم داد.

بانک قوانین

دیکشنری حقوقی

ترمینولوژی حقوقی

وکیل معاضدتی یعنی چه - وکیل معاضدت

اگر فرد تمکن مالی نداشته باشد می تواند از کانون وکلا درخواست وکیل معاضدتی کند. کانون هم بعد از بررسی شرایط متقاضی، وکیل معاضدتی به او معرفی می کند. این نوع وکیل، مخصوص کسانی بوده که بضاعت و توان مالی کافی، برای گرفتن وکیل ندارند؛ زیرا وکیل معاضدتی حق دریافت هیچ وجهی تحت عناوین حق المشاوره، حق الوکاله و غیره را به استثنای هزینه تمبر دادرسی از موکل خویش ندارد.

image

وکیل معاضدتی یعنی چه - وکیل معاضدت - وکیل معاضدتی کیست؟ با توجه به این که همه توان مالی در اختیار گرفتن وکیل را ندارند؛ وکالت معاضدتی راهکاری برای رسیدن به دادرسی عادلانه می باشد. اگر فرد تمکن مالی نداشته باشد می تواند از کانون وکلا درخواست وکیل معاضدتی کند. کانون هم بعد از بررسی شرایط متقاضی، وکیل معاضدتی به او معرفی می کند. این نوع وکیل، مخصوص کسانی بوده که بضاعت و توان مالی کافی، برای گرفتن وکیل ندارند؛ زیرا وکیل معاضدتی حق دریافت هیچ وجهی تحت عناوین حق المشاوره، حق الوکاله و غیره را به استثنای هزینه تمبر دادرسی از موکل خویش ندارد.

وکیل معاضدتی یعنی چه

وکالت معاضدتی به این معنی بوده که وکالتی از طرف کانون وکلا در امور حقوقی طبق قانون و آیین نامه های مربوط به وکلا ارجاع می شود. شرط اساسی و اولیه وکیل معاضدتی، این بوده که وکیل دارای پروانه معتبر وکالت دادگستری باشد.

منظور از معتبر، آن بوده که وکیل در حال تعلیق نباشد. البته قانونگذار شرایط خاصی را در این خصوص پیش بینی نکرده و موسسه معاضدت می تواند در سال لااقل سه مورد وکالت معاضدتی به وکلا ارجاع بدهد. لازم به ذکر بوده که ارجاع وکالت معاضدتی به کارآموزان وکالت به دلالت ماده 46 آیین نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری ممنوع می باشد.

وکیل معاضدتی

معاضدت در لغت به معنای کمک کردن و یکدیگر را یاری کردن است، یکی از انواع وکالت که در قانون بیان شده و مخصوص امور و دعاوی حقوقی است، وکیل معاضدتی است. در ماده 24 قانون وکالت اینگونه آمده که وکیل معاضدتی، وکیلی بوده که برای کسانی که توانایی و قدرت پرداخت حق الوکاله را ندارند مشخص شده و افراد قادر هستند از کانون وکلا تقاضای وکیل معاضدتی کنند.

کانون بعد از بررسی شرایط متقاضی و انجام تحقیقات اگر شرایط لازم احراز شد، وکیل معاضدتی را به او معرفی می کند. وکیل معاضدتی حق رد پرونده را ندارد و حق الوکاله ایشان هم اگر موکلش محکوم له واقع شده و محکوم به وصول شود از آنچه وصول شده پرداخت خواهد شد. در غیر این صورت طبق قانون، کانون وکلا حق الوکاله وکیل معاضدتی را پرداخت خواهد کرد.

شرایط درخواست وکیل معاضدتی

شرایط درخواست وکیل معاضدتی بر طبق ماده 24 قانون وکالت عبارت است از:

  1. هم خواهان و هم خوانده قادر هستند درخواست وکیل معاضدتی را بنمایند.
  2. فرد تقاضای وکیل معاضدتی را داشته باشد و شخصا ذینفع یا دارای سمت در دعوای مطرح شده را داشته باشد.
  3. فرد متقاضی توان مالی برای پرداخت حق الوکاله را نداشته باشد.
  4. دعوای در امور حقوقی باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد وکیل معاضدتی و شرایط درخواست آن به کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا مراجعه کنید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی ساوا اپ هم آماده اند تا با ارائه خدماتی در حوزه مشاوره حقوقی تلفنی ساوا اپ به سوالات شما عزیزان پیرامون وکیل معاضدتی و شرایط درخواست آن پاسخ دهند.

علت پیش بینی وکیل معاضدتی

از جمله حقوق اولیه و اساسی هر فرد حق داشتن وکیل می باشد. همان طور که در اصل 35 قانون اساسی آمده: « در همه دادگاه ها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب کنند و در صورتی که توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند، باید برای آن ها امکانات مشخص وکیل فراهم شود». قسمت اخیر اصل مذکور در خصوص استفاده از این حق برای کسانی بوده که توانایی مشخص وکیل را ندارند و در آن تصریح شده که باید برای آن ها امکانات مشخص وکیل فراهم شود.

ملاحظه می شود قانون اساسی به عنوان میثاق ملی ما پذیرفته بوده که از جمله معیارهای اساسی دادرسی عادلانه برخورداری اصحاب دعوا از دانش و تخصص وکیل دادگستری می باشد. عدالت قضایی ایجاب می کند که اقشار کم درآمد و بی بضاعت در برخورداری از وکیل در عسروحرج قرار نگیرند. این دسته از افراد قادر هستند به تجویز ماده 24 قانون وکالت مصوب 1315 از کانون وکلای دادگستری تقاضای معاضدت کنند.

شرایط داشتن وکیل معاضدتی

ماده 24 قانون وکالت در این خصوص می گوید: «کسانی که قدرت تادیه حق الوکاله ندارند قادر هستند از کانون تقاضای معاضدت کنند، مشروط به این که دعوا با اساس و راجع به شخص تقاضا کننده باشد. طرز تقاضا و دیگر شرایط لازمه برای معاضدت قضایی را وزارت عدلیه به باعث نظامنامه معین خواهد کرد». لذا مطابق این ماده سه شرط پیش بینی شده که دو شرط آن ناظر به متقاضی بوده و شرط دیگر ناظر به دعواست.

شروط ناظر به متقاضی

  1. متقاضی توانایی پرداخت حق الوکاله را نداشته باشد
  2. متقاضی شخصا ذینفع و ذی سمت در دعوا باشد

ادله مورد قبول جهت احراز داشتن وکیل معاضدتی

از نظر شکلی متقاضی معاضدت باید تصدیق معتمدان محلی یا نیروی انتظامی محل اقامت خود مبنی بر عدم توانایی پرداخت حق الوکاله و همینطور رونوشت مدارک دعوا را ضمیمه درخواست کند.

اگر اداره معاضدت قضایی لازم بداند که توضیحاتی از تقاضاکننده بخواهد او به وسیله نامه یا اخطار احضار می شود. همینطور اداره معاضدت می تواند تحقیقاتی در دلایل دعوا کند و هرگاه تشخیص بدهد که مقصود تقاضاکننده سوء استفاده است از مشخص وکیل خودداری و تقاضا را رد می کند. در صورت رد، تقاضا کننده می تواند ظرف ده روز به هیات مدیره کانون شکایت کند و رای هیات مدیره در این خصوص قطعی می باشد.

علاوه بر مستنداتی که متقاضی معاضدت ابراز می دارد اداره معاضدت هم می تواند به منظور احراز شرایطی که بیان شد توضیحات لازم را از متقاضی بخواهد یا این که راسا تحقیق کند. در عین حال در فرضی که حکم بر اعسار از پرداخت هزینه دادرسی متقاضی معاضدت صادر شده باشد به دلالت ماده 513 قانون آیین دادرسی مدنی ارایه حکم مزبور کفایت می کند و نیاز به ابراز دلیل دیگری نیست.

شرط ناظر بر دعوا

شرط ناظر بر دعوا این بوده که دعوای مطروحه مستند به خاطر باشد و واهی یا واجد ایذا و اذیت برای طرف مقابل نباشد. در عین حال این شرط ناظر به زمانی بوده که خواهان متقاضی باشد. لذا شرط مذکور قابل تعمیم به خوانده نیست به عبارتی در فرضی که خوانده دعوا متقاضی معاضدت باشد ملحوظ داشتن این شرط موضوعا منتفی می باشد.

آیا وکیل معاضدتی می تواند از قبول وکالت در پرونده خودداری کند یا مکلف به قبول پرونده است؟

در ماده 31 قانون وکالت تصریح شده است وکلا باید وکالت معاضدتی را که از طرف کانون به آن ها ارجاع می شود قبول کنند و همینطور در ماده 33 این قانون تاکید شده که وکلای دادگستری مکلفند هر سال در سه دعوای حقوقی به عنوان معاضدت قبول وکالت کنند؛ لذا پذیرش آن برای وکلا تکلیف قانونی بوده و عدم پذیرش آن یا احساس مسئولیت نکردن در قبال وکالت معاضدتی و اهمال در انجام وظیفه تخلف انتظامی برای وکیل محسوب می شود.

باید دقت کرد که با این که وکالت عقد جایزی بوده و وکیل هر وقت اراده کند می تواند استعفا بدهد لکن این قاعده در وکالت معاضدتی وجود ندارد چون قبول معاضدت، تکلیفی بوده که قانونگذار به وکیل واگذار کرده. در عین حال با استناد به جایز بودن عقد وکالت موکل می تواند وکیل خود را عزل کند ولی برای جلوگیری از دور و تسلسل باید پذیرفت که موکل دیگر حق استفاده از وکیل معاضدت را نخواهد داشت. موضوع مهم ای که از نظر نباید دور بماند این بوده که در صورت معرفی وکیل از سوی موکل، وکالت معاضدتی مرتفع می شود.

 

حق الوکاله وکیل معاضدتی چگونه تعیین می شود؟

از جمله تکالیف وکیل معاضدتی که در قانون وکالت پیش بینی شده، تنظیم وکالتنامه با موکل یعنی متقاضی معاضدت می باشد. در ماده 23 این قانون مصرح بوده که در صورتی که موکل محکوم له واقع شود حق الوکاله قانونی از آنچه وصول شود به او پرداخت می شود. لذا پرداخت حق الوکاله وکیل معاضدتی مقید به دو شرط است: شرط اول این که موکل محکوم له واقع شود و شرط دوم این که محکوم به وصول شود.

لذا در صورتی که موکل در دعوای مطروحه محکوم له واقع نشود یا بنا به دلایلی محکوم به، قابل وصول نباشد وکیل معاضدتی از دریافت حق الوکاله محروم خواهد بود. منظور از حق الوکاله قانونی حق الوکاله ای بوده که طرفین در قرارداد حق الوکاله تنظیمی به توافق رسیده اند. در عین حال در فرضی که حق الوکاله قابل وصول نباشد یا موکل محکوم له واقع نشود یا اینکه موکل خوانده دعوا باشد، محلی برای تامین آن پیش بینی شده.

در ماده 10 قانون تشکیل صندوق حمایت وکلا و کارگشایان دادگستری مصوب 1355 آمده که هر سال مبلغی بابت حق الوکاله های تسخیری و معاضدتی در بودجه کل کشور پیش بینی و به کانون های وکلا پرداخت خواهد شد. در پایان باید گفت که وکیل از آنجا که بر اساس تکلیف قانونی معاضدت را قبول می کند در زمان تنظیم وکالت نامه بابت حق الوکاله چیزی از موکل دریافت نمی کند.

همانطور که ذکر شد وکیل معاضدتی با اجتماع شرایطی مستحق دریافت حق الوکاله است لذا شایسته نیست وکیل را مکلف به الصاق و ابطال تمبر مالیاتی روی وکالتنامه کنیم. مضافا این که وکالت معاضدتی از شمول ماده 103 قانون مالیات های مستقیم که وکیل را مکلف به پرداخت مالیات از طریق ابطال تمبر مالیاتی نکرده است، خروج موضوعی دارد.

صدور حکم اعسار به معسر حق میبدهد، که از وکیل معاضدتی استفاده کند. یکی از مواردی که کانون وکلا را مکلف به معرفی وکیل برای معاضدت قضایی می کند همین صدور حکم اعسار از هزینه دادرسی است؛ که معسر معافیت موقت از پراخت حق الوکاله وکیل پیدا می کند.

در چه مواردی می توان از خدمات وکیل معاضدتی استفاده کرد؟

علت پیش بینی وکیل معاضدتی در قانون توسط قانونگذار اصل 35 قانون جمهوری اسلامی ایران می باشد. مطابق ماده 35 قانون اساسی در همه دادگاهها طرفین دعوی حق دارند برای خود وکیل انتخاب کنند و در صورتی که توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند برای آن ها امکانات مشخص وکیل فراهم شود.

لذا، حق به همراه داشتن وکیل از جمله حقوق اولیه و اساسی ملت ها به شمار می رود. موضوعات حقوقی گوناگونی که هر شخص در طول زندگی خود با آن ها درگیر می شود، دارای جنبه های تخصصی حقوقی است.

با این حال، تنها عده کمی از مردم توانایی پرداخت حق الوکاله و گرفتن وکیل را دارند. برای برقراری عدالت اجتماعی و رفع نابرابری های اقتصادی در محاکم دادگستری، قانونگذار قوانین و مقررات حمایتی را برای کسانی که توانایی مالی پرداخت حق الوکاله را ندارند، پیش بینی کرده.برای برخورداری از وکیل معاضدتی، وجود بعضی از شرایط قانونی ضروری است. در ادامه مهمترین شرایط وکالت معاضدتی خواهیم پرداخت.

 

چگونه وکیل معاضدتی بگیریم؟

بر اساس ماده 24 قانون وکالت، کسانی که توانایی پرداخت حق الوکاله وکیل را ندارند، قادر هستند از کانون وکلای دادگستری درخواست معاضدت بکنند. به باعث آیین نامه قانون مزبور برای برخورداری از وکالت معاضدتی سه شرط قانونی پیش بینی شده است:

 

نحوه احراز شرایط لازم برای گرفتن وکیل معاضدتی از سوی کانون وکلا

کسی که متقاضی استفاده از خدمات وکیل معاضدتی است، از نظر شکلی می بایست تصدیق معتمدان محلی یا نیروی انتظامی محل اقامت خود را مبنی بر عدم استطاعت مالی برای پرداخت حق الوکاله به کانون وکلای دادگستری یا مرکز وکلا و مشاورین حقوقی قوه قضاییه تقدیم کند.

در صورتی که اداره وکالت معاضدتی کانون محل تقاضا، ارائه توضیحاتی را ضروری بداند، می تواند متقاضی را با ارسال ابلاغیه جهت دریافت توضیحات لازم احضار کند. در صورتی که وکیل تشخیص بدهد مقصود متقاضی از طرح دعوا سوء استفاده از دیگران است، می تواند تقاضای وکیل معاضدتی را رد کند. این تصمیم ظرف ده روز توسط متقاضی در کانون وکلای دادگستری یا مرکز وکلای قوه قضاییه قابل اعتراض می باشد.

مسئولیت پرداخت اجرت وکیل با کیست؟

مطابق ماده 23 قانون وکالت، اگر موکل محکوم له واقع شد، حق الوکاله قانونی وکیلمعاضدتی از محل محکوم به پرداخت می شود. در صورتی که موکل محکوم له واقع نشد، مسئولیتی برایپرداخت حق الوکاله به وکیل معاضدتی ندارد.

در چنین مواردی به استناد ماده 10 قانون تشکیل صندوق حمایت وکلای دادگستری هر ساله مبلغی در بودجه عمومی کشور برای پرداخت حق الوکاله وکلای معاضدتی پیش بینی می شود. در این خصوص باید توجه داشت که وکیل در موارد دریافت پرونده وکالتمعاضدتی مطابق با ماده 113 قانون مالیات های مستقیم از ابطال و الصاق تمبرهای مالیاتی معاف می باشد.

از جمله مهمترین باعثات استحقاق یک شخص به وکالت معاضدتی، صدور حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی در مورد او است. شخصی که اعسار او در دادگاه به اثبات رسد از پرداخت هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل معاضدتی به صورت موقت معاف می باشد.

اگر به خاطر محکوم له واقع شدن یا هر دلیل دیگری موکل اموالی به دست بیاورد که او را از حالت اعسار خارج کند، میبایست حق الوکاله وکیل معاضدتی و دیگر هزینه های دادرسی را از محل اموال مزبور پرداخت کند.

 

تکلیف وکلای دادگستری مبنی بر پذیرش پرونده وکالت معاضدتی

به باعث ماده 31 قانون وکالت، همه وکلای پایه یک دادگستری موظفند پرونده های وکالت معاضدتی که از طرف کانون به آن ها ارجاع شده است را قبول کنند. همینطور در ماده 21 قانون مزبور مقرر گردیده که هر وکیل دادگستری می بایست در سال حداقل سه پرونده وکالت معاضدتی را پذیرش کند.

اگر وکیل دادگستری از پذیرش پرونده وکالت معاضدتی که توسط کانون وکلای دادگستری به او ارجاع شده است، خودداری کند، مورد از موارد ارتکاب تخلف انتظامی بوده ودادسرای انتظامی وکلا، صلاحیت رسیدگی به موضوع را خواهد داشت.

وکالت عقد جایزی می باشد. یعنی اصولاً وکیل می تواند هر وقت خواست استعفا کند، لیکن به باعث ماده31 قانون وکالت، وکالت معاضدتی جایز نبوده و وکیل حق استعفا ندارد. البته باید توجه داشت وکالت معاضدتی از طرف موکل قابل فسخ می باشد. لذا موکل هرگاه که خواست می تواند وکیل معاضدتی را اخراج کند.

 

فرق وکیل تسخیری و وکیل معاضدتی چیست؟

  1. اگر مرجعی که وکیل معاضدتی را انتخاب می کند دادگاه نیست بلکه کانون وکلای دادگستری می باشد. به این ترتیب که شخصی که درخواست وکیل معاضدتی را دارد باید به کانون وکلا شهری که پرونده در آن محل مطرح است مراجعه کرده و تقاضای خود را مطرح کند.
  2. مرجعی که تشخیص مشخص وکیل تسخیری را می دهد همان دادگاهی بوده که به پرونده کیفری مطروحه رسیدگی می کند که با تقاضای متهم قاضی دادگاه برای او وکیل تسخیری مشخص می کند.
  3. وکالت تسخیری فقط در خصوص دعاوی کیفری است در حالی که وکالت معاضدتی فقط در دعاوی حقوقی کاربرد دارد.
  4. در دعاوی کیفری فقط متهم می تواند تقاضای داشتن وکیل تسخیری را داشته باشد یعنی شاکی پرونده امکان داشتن وکیل تسخیری را ندارد. اگر در دعاوی حقوقی غالبا این خواهان پرونده که تقاضای مشخص وکیل معاضدتی رامی کند. علاوه بر آن خوانده دعوا هم می تواند تقاضای مشخص وکیل معاضدتی را بکند.

در این مطلب به وکیل معاضدتی یعنی چه - وکیل معاضدت پاسخ دادیم. امیدواریم توانسته باشیم به سوالات شما پاسخ دهیم و ابهامات شما را در این زمینه رفع کنیم. آیا به دنبال وکیلی هستید که در قضایای حقوقی شما را همراهی کند؟ آیا نیاز به مشاوره حقوقی دارید؟ اگر پاسخ شما بله است، ما آماده ارائه خدمات وکالت و مشاوره حقوقی هستیم.

وکالت و مشاوره حقوقی یک نیاز اساسی در زندگی مدرن است. در هر زمینه ای از حقوق، از جمله حقوق خانواده، حقوق کیفری، حقوق کار، حقوق تجارت و بسیاری دیگر، ممکن است با مشکلات حقوقی مواجه شوید که نیازمند راهنمایی و حمایت حقوقی هستند. ما تیمی از وکلای متخصص و با تجربه داریم که آماده هستند تا شما را در تمام موارد حقوقی همراهی کنند. با داشتن دانش و مهارت لازم، ما در ارائه راه حل های حقوقی به مشکلات شما تخصص داریم.

با ما همراه باشید و از تخصص ما در حقوق استفاده کنید. ما به شما کمک خواهیم کرد تا حقوق و مزایایی که به آن ها حق دارید را دریافت کنید. همچنین، ما به شما در حفظ حقوق و مصالح شما در برابر طرف مقابل کمک خواهیم کرد. ما به شما تضمین می دهیم که تمام مشاوره ها و خدمات حقوقی ما به صورت کاملاً محرمانه ارائه می شود. ما ارزش حریم خصوصی شما را درک می کنیم و تمام اطلاعات شخصی شما را محفوظ می داریم.

اگر به دنبال وکیلی هستید که به شما کمک کند و در کنارتان باشد، با ما تماس بگیرید. ما در اختیار شما هستیم و آماده هستیم تا به نیازهای حقوقی شما پاسخ دهیم. اعتماد خود را به ما بسپارید و دغدغه های حقوقی خود را به ما بگویید. ما به شما کمک خواهیم کرد تا بهترین راه حل را برای مسائل حقوقی خود پیدا کنید.

با ما همراه باشید و از تخصص و تجربه ما در حقوق استفاده کنید. وکالت و مشاوره حقوقی ما به شما اطمینان خاطر خواهد داد که در مسائل حقوقی خود در کنار شما هستیم و به بهترین شکل ممکن به شما کمک می کنیم.

منتشر شده در 11 آذر 1402
دسته‌ها: مقالات

جهت کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تر راجع به این موضوع
مشاوران حقوقی ساوا شبانه روز در کنار شما هستند

درخواست مشاوره
وکیل خلع ید | وکیل غضب ملک
وکیل کلاهبرداری
Generic placeholder image
پرسش:

Generic placeholder image
پاسخ: