مشاوره رایگان22522540 -021
مشتاقــــ شنیدنــــ صدایـــ شما هستیمـــ ...
مشتاقــــ شنیدنــــ صدایـــ شما هستیمـــ ...
خدمات ساوا را می توانید از این قسمت انتخاب کنید. بخاطر داشته باشید که با انتخاب هر کدام از گزینه های بالا، ما تمام تلاشمان را برای رفع مشکلات شما انجام خواهیم داد.
مطالبه وجه چک زمانی موضوعیت پیدا می کند که دارنده به بانک مراجعه کند و با عدم قابلیت پرداخت چک مواجه شود به این معنی که به دلیل کسرموجودی یا مغایرت امضاء یا دستورعدم پرداخت یا مسدودی حساب، چک قابلیت پرداخت نداشته باشد که در این فرض دارنده باید یک تصمیم مهم بگیرد و آن اینکه منتظر پرداخت وجه چک و رفع مانع از سوی صادرکننده بماند یا اقدام خود را در جهت اعمال فشار به صادرکننده شروع کند.
وکیل مطالبه وجه چک کیست؟ یک وکیل چک برگشتی چگونه می تواند به ما کمک کند؟ چک یکی از دعاوی رایج، دعوای ادعای طلب از دیگری می باشد. فرد خواهان با استناد به چک خویش و دیگر ادله می تواند از خوانده مطالبه وجه چک داشته باشد. خوانده یا وکیل وی باید برای دفاع در پرونده مطالبه وجه چک، پاسخ مناسبی به این ادعای خواهان دهند.
اگر خوانده واقعا بدهکار نباشد یا بدهی وی پرداخت شده باشد یا هنوز موعد پرداخت بدهی نرسیده باشد، می تواند از وکیل متخصص دفاع در پرونده مطالبه وجه چک استفاده کند. ما در ادامه این مقاله قصد داریم به تبیین دفاع در پرونده مطالبه وجه چک و نقش وکیل دفاع در پرونده مطالبه وجه چک بپردازیم.
تجربه نشان داده اشخاص بدهکار به قصد قرار از دین، به فوریت اقدام به انتقال اموال خود به اطرافیان می کنند تا شخص طلبکار موفق به وصول بدهی نشود. پیچیده ترین و سخت ترین قسمت وکالت پرونده های چک برگشتی، سرعت عمل وکیل در توقیف اموال شخص بدهکار می باشد. اگر وکیل شما متخصص این امور باشد در کوتاه ترین زمان نسیت به توقیف اموال شخص بدهکار اقدام می کند. این امر از جهت انتفال اموال به دیگران برای فرار از دین اهمیت دارد.
مطالبه وجه چک زمانی موضوعیت پیدا می کند که دارنده به بانک مراجعه کند و با عدم قابلیت پرداخت چک مواجه شود به این معنی که به دلیل کسرموجودی یا مغایرت امضاء یا دستورعدم پرداخت یا مسدودی حساب، چک قابلیت پرداخت نداشته باشد که در این فرض دارنده باید یک تصمیم مهم بگیرد و آن اینکه منتظر پرداخت وجه چک و رفع مانع از سوی صادرکننده بماند یا اقدام خود را در جهت اعمال فشار به صادرکننده شروع کند.
در همین راستا دارنده امکان دارد رفتار متفاوتی داشته باشد که البته این رفتار باید با توجه به شخصیت تجاری و معاملی و هم موقعیت صادرکننده انتخاب شود.
شکایت در دادسرا برای جرم صدور چک پرداخت نشدنی و به اصطلاح شکایت کیفری و اعلام جرم علیه صادرکننده چک زمانی مناسب است که مطمئن باشید اولاً چک شما شرایط لازم جهت شکایت کیفری را دارد و ثانیا اعلام جرم و گرفتن حکم جلب و تعیین مجازات بر طرف مقابل تاثیر گذاشته و فشار میاورد؟ به اعتقاد بعضی بهترین راه مطالبه وجه چک همین است اما به باور نگارنده این فقط در فرضی صادق است که صادرکننده چک در دسترس باشد و احضار به دادسرا برای وی قابل تحمل نباشد.
در شکایت حقوقی وجه چک (دادخواست حقوقی چک) دارنده با مراجعه به دادگاه حقوقی و تقدیم دادخواست ضمن مطالبه وجه چک میتواند تقاضای صدور قرار تامین خواسته و توقیف اموال بکند.من حیث المجموع کامل ترین و بهترین راه مطالبه وجه چک همین است چرا که تمامی اقدامات و الزامات در قالب شکایت حقوقی قابل اعمال است مثل توقیف اموال، حکم جلب و ممنوع الخروجی.
شکایت اجرایی تا درخواست صدور اجرائیه در اداره اجرای ثبت راه دیگری برای مطالبه وجه چک است و زمانی مناسب است که دارنده بخواهد اموالی را از صادر کننده توقیف نموده و وی را برای مدت طولانی ممنوع الخروج کند.
در حال حاضر و با قانون گذاری فعلی و با الزام قانون گذار به ضرورت دریافت و صدور چک های صیادی، در خصوص این قبیل چک ها برای شکایت حقوقی مراجعه به دادگاه عمومی ضرورت ندارد و دارنده چک می تواند مستقیماً به اجرای احکام دادگستری مراجعه کند.
دعوی مطالبه وجه چک، ارکانی دارد که در صورت نبود این ارکان، دعوی مطالبه وجه چک از درجه اعتبار ساقط و از جانب دادگاه، رد خواهد شد. در ادامه به بررسی ارکان دعوی مطالبه وجه چک می پردازیم:
وجود داشتن سندی تحت عنوان چک
بر اساس ماده 310 قانون تجارت، چک نوشته ای است که به باعث آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد، کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می کند. اولین رکن دعوای مطالبه وجه چک، وجود داشتن سندی تحت عنوان چک است، به بیان دیگر مدرک بدهی و دین، بایستی چک باشد. بر اساس ماده 1 قانون صدور چک، انواع چک به شرح زیر است:
چک تایید شده
چک تاییده شده، چکی است که افراد به عهده بانک ها به حساب جاری خود صادر می کنند. محال علیه پرداخت وجه چک تاییده شده توسط بانک تایید می شود.
چک عادی
چک عادی، چکی است که افراد به عهده بانک ها، به حساب جاری خود صادر می نمایند. دارنده چک عادی، تضمینی جز اعتبار صادرکننده چک ندارد.
چک مسافرتی
نوع دیگری از انواع چک، چک مسافرتی است. چک مسافرتی، چکی است که توسط بانک صادر می شود و وجه آن چک،در هر یک از شعب همان بانک پرداخت می شود.
چک تضمینی
یکی دیگر از انواع چک، چک تضمینی یا چک تضمین شده است. چک تضمینی، چکی است که به درخواست افراد توسط بانک به عهده همان بانک، صادر می شود. پرداخت وجه چک تضمینی، توسط بانک تضمین می شود.
دومین رکن مطالبه وجه چک، سر رسید چک است. دین چه از نوع سند تجاری باشد (چک یا سفته) و چه از نوع سند عادی یا رسمی، زمانی امکان مطالبه وجه آن وجود دارد که سررسید آن رسیده باشد. بر اساس ماده 3 قانون صدور چک، وجه چک فقط در تاریخ مندرج در آن یا پس از تاریخ مذکور قابل مطالبه و وصول است.
بنابراین از این ماده می توان این نتیجه را گرفت که صادرکننده چک باید در تاریخ مندرج در چک، وجه نقد در حساب خود داشته باشد و لزونی ندارد در تاریخ صدور چک، در حساب بانکی خود وجه معادل چک را داشته باشد.
در صورتی که چک قبل از تاریخ مندرج در آن به بانک ارائه شود، بانک حق پرداخت وجه چک یا برگشت زدن چک را نخواهد داشت، چون چک موعددار دستور پرداختی از جانب صادرکننده چک که هنوز موعد مطالبه وجه آن نرسیده می باشد.
سومین رکن دعوی مطالبه وجه چک، گواهی عدم پرداخت چک می باشد. دارنده چک باید در موعد مقرر اقدام به مطالبه وجه چک کند و در صورت بروز مشکل مثل عدم کارسازی وجه چک یا تنظیم نادرست چک، گواهی عدم چک صادر شود.
بر اساس ماده 3 قانون صدور چک، صادرکننده چک نباید تمام یا قسمتی از وجه حساب خود را که به اعتبار آن چک صادر کرده است از حساب خود خارج کند یا دستور عدم پرداخت وجه چک را دهد یا نباید چک را به صورتی تنظیم کند که به علت وجود مشکل در چک، از پرداخت وجه چک خودداری کند.
پرداخت چک از جانب فرد بدهکار، یک تعهد مالی است که در موعد مقرر، طلبکار می تواند اقدام به مطالبه وجه چک کند. بر اساس ماده 264 قانون مدنی، مواردی وجود دارد که این تعهد از بین می رود و طلبکار نمی تواند وجه چک را مطالبه کند. شرایط و مواردی که طلبکار نمی تواند اقدام به طرح دعوای مطالبه وجه چک کند به شرح زیر است:
یکی دیگر از شرایطی که نمی توان دعوی مطالبه چک را اقامه کرد، اقاله است. در صورتی که منشا چک، وجود یک قرارداد باشد، دعوی مطالبه وجه چک در صورتی قابل پذیرش است که طرفین یا وراث طرفین به تراضی آن قرارداد را اقاله و فسخ نکنند. به شکل مثال، در صورتی که چک به جهت مقداری از معامله ملک به فروشنده داده شود و معامله ملک با توافق و اذن طرفین از بین رود، نمی توان دعوای مطالبه وجه چک را اقامه کرد و چک بایستی مسترد شود.
یکی از مواردی که موجب سقوط دعوای مطالبه وجه چک می شود، وفای به عهد فرد بدهکار است. اگر بدهکار به تعهد خویش عمل کند، تعهد که همان چک است سقوط خواهد کرد. بدهکار زمانی می تواند وفای به عهد را محقق سازد که مالی که به طلبکار می دهد مال خودش باشد، همینطور تعهد زمانی ادا می شود که دین به شخص داین یا وکیل یا قائم مقام وی اعطا شود. پس از انجام پرداخت وجه چک، مطالبه مجدد وجه چک از جانب دارنده چک امکان پذیر ناست. در صورتی که مدیون به اشتباه، دوباره وجه چک را پرداخت کند، داین باید آن را مسترد کند.
یکی دیگر از مواردی که موجب سقوط دعوی مطالبه وجه چک می شود، تهاتر است. زمانی که دو نفر در آن واحد برابر یکدیگر مدیون باشند، و دین آن ها از جنس چک باشد، با اتحاد زمان و مکان، تهاتر صورت می گیرد. تهاتر قهری است و نیازی به توافق و رضایت طرفین ندارد. دو نفری که در مقابل یکدیگر مدیون شدند، هر دو دین تا اندازه ای که با هم معادله می کند به شکل تهاتر برطرف می شود.
یکی دیگر از شرایط اقامه نشدن دعوی مطالبه وجه چک، ابراء است. ابراء به این معنی است که فرد طلبکار از حق خود با اختیار و رضایت صرف نظر کند. ابراء زمانی موجب سقوط دعوای مطالبه وجه چک می شود که طلبکار، برای ابراء دارای اهلیت باشد.
دارنده چک به منظور مطالبه وجه چک بایستی چک را به بانک ارائه دهد. پس از آنکه دارنده، چک را به بانک ارائه کرد، بانک موظف به پرداخت وجه چک می شود. در صورت وجود شرایط قانونی و در صورت عدم وجود اشکلات و موانع و وجود موجودی در حساب صادرکننده، بانک وجه چک را به دارنده می پردازد. پرداخت وجه چک از طرف بانک به دارنده چک می تواند از نوع وجه نقد یا واریز به حساب وی است. پرداخت وجه چک از جانب بانک به دارنده، اعتبار چک را پایان می دهد.
در صورتی که چک به شکل کامل یا جزئی پرداخت نشود، دارنده چک باید برای عدم پرداخت چک، گواهی عدم پرداخت بگیرد و سپس در مراجع قضایی اقامه دعوی مطالبه وجه چک کند. فرد دارنده چک که حال، خواهان پرونده دعوی مطالبه وجه چک است، بایستی دادخواست مطالبه وجه چک را به همراه مدارک مورد نیاز به دادگاه تقدیم کند. همینطور حضور یک وکیل با تجربه در زمینه مطالبه وجه چک، روند پیگیری پرونده مطالبه وجه چک را تسریع می بخشد و در صورت اعتراض به این پرونده، کمک زیادی برای دفاع در پرونده وجه چک می کند.
برای چک های با مبلغ کمتر از دویست میلیون ریال، مرجع ذی صلاح رسیدگی کننده به دعوای مطالبه وجه چک، شوراهای حل اختلاف است و برای چک های با مبلغ بیشتر از دویست میلیون ریال، مرجه صالح رسیدگی کننده به دعوای مطالبه وجه چک، دادگاه های عمومی است.
مدارک مورد نیاز برای اقامه دعوی مطالبه وجه چک، به شرح زیر است:
براساس ماده 2 قانون صدور چک، چک در حکم سند لازم الاجرا است و دارنده چک می تواتد از طریق دایره اجرای ثبت، درخواست صدور اجراییه علیه بدهکار و مطالبه وجه چک را داشته باشد. مطالبه وجه چک از طریق دایره اجرای ثبت، نیازمند وجود و تحقق شرایطی است. در ادامه شرایط مطالبه وجه چک از طریق دایره اجرای ثبت را بیان می کنیم:
با توجه به قانون، در شرایطی صدور چک بلا محل جرم نخواهد بود و صادرکننده چک قابل تعقیب ناست. شرایطی که صدور چک بلامحل جرم نیست به شرح زیر است:
بهترین وکلا برای شما کسانی می باشند که تخصص در دفاع در پرونده مطالبه وجه چک دارند. برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، ساوا اپ شرایطی از جمله:
را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید. را در نظر گرفته می باشد. کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.
مطالبه وجه چک و سفته دارای پیچیدگی هایی است که توصیه می شود حتما توسط وکیل مالی انجام شود. نحوه مطالبه وجه توسط وکیل از طریق دادگاه به شرح زیر است:
وکیل چک برگشتی و سفته ابتدا با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواست مطالبه وجه چک یا سفته را ثبت می کند. مدارکی که باید برای ثبت دادخواست به وکیل داده شود، شامل اصل یا کپی مصدق چک، اصل گواهی عدم پرداخت چک، اصل یا کپی کارت ملی، نسخه وکالت نامه و قرارداد فی مابین خواهان و خوانده در صورت وجود می باشد.
پس از ارجاع دادخواست به مجتمع قضایی و شعبه دادگاه که براساس محل برگشت زدن و یا محل زندگی صاحب چک تعیین می شود، می بایست تمامی مدارک توسط وکیل به دادگاه ارائه گردیده و وی با گرفتن قرار تامین خواسته نسبت به توقیف اموال فرد خوانده دعوی اقدام کند. همینطور، مورد منشا چک و هم عدم پرداخت بدهی توسط خوانده نزد قاضی دفاع کند.
در مورد سفته، وکیل باید حداکثر پس از ۱۰ روز از تاریخ سر رسید سفته، نسبت به واخواست سفته اقدام کند. واخواست سفته از طریق دایره واخواست انجام می شود. چنانچه ظرف ده رو واخواست انجام شود، سفته در حکم اسناد تجاری لازم الاجرا تلقی شده و برای مطالبه وجه سفته قرار تامین خواسته بدون درنظر گرفته مبلغ خسارت احتمالی صادر می شود. برای مشاوره بیشتر در این زمینه می توانید از طریق تماس با وکیل گروه وکلای آپادانا اطلاعات خود را تکمیل کنید.
چنانچه رای قطعی دادگاه به نفع موکل صادر شود، نقش وکیل در مرحله اجرا بسیار پررنگ می باشد. در این مرحله، وکیل چک برگشتی و سفته می تواند با مصالحه با خوانده نحوه پرداخت بدهی را بر مبنای مصلحت موکل خود تعیین کند. در صورت عدم حصول سازش، وکیل باید با مراجعه به واحد اجرای احکام مربوطه نسبت به مزایده گذاشتن اموال توقیف شده و یا گرفتن حکم جلب برای محکوم علیه پرونده اقدام کند.
با تصویب قانون اصلاح قانون چک، بانک مرکزی اقدام به طراحی چک با طرح جدید موسوم به چک های صیادی نموده می باشد. نحوه وصول چک صیادی توسط وکیل چک برگشتی با چک های قدیمی دارای تفاوت های اساسی می باشد. در این چک ها، شماره ۱۶ رقمی موسوم به شناسه چک وجود دارد که می توان با استفاده از آن استعلام وضعیت چک و شخص صادر کننده را دریافت نمود.
وکیل چک برگشتی می بایست نسبت به تغییرات رخ داده در مورد مطالبه وجه چک صیادی آگاهی کامل داشته باشد. در غیر این صورت وصول چک صیادی توسط وکیل چک برگشتی و سفته با مشکل روبرو می شود. این امر در شهر تهران بسیار بیشتر به چشم می آید. چون در شهر تهران حجم تبادل چک بسیار بالاست. به همین دلیل انتظارات از وکیل چک برگشتی تهران بسیار زیادتر می باشد.
برای آن که تفاوت مطالبه وجه چک صیادی با چک های قدیمی و هم نحوه وصول چک صیادی توسط وکیل چک برگشتی بهتر مشخص شود، در موارد ذیل تفاوت این دو مورد به شکل خلاصه بیان شده است:
هزینه دادرسی چک های قدیمی به ازای مبالغ زیر ۲۰ میلیون تومان ۵/۲ درصد مبلغ چک و به ازای مبالغ بالای ۲۰ میلیون تومان ۵/۳ درصد مبلغ چک بود که خواهان می بایست در ابتدا پرداخت می کرد و اگر توان پرداخت نداشت، باید دادخواست اعسار از هزینه دادرسی را به همراه دادخواست مطالبه وجه چک، تقدیم دادگاه می کرد که روند رسیدگی به پرونده را طولانی تر می کرد. اما در حال حاضر در ابتدای ثبت دادخواست صدور اجراییه هزینه دادرسی توسط شخص یا وکیل چک برگشتی پرداخت نمی شود. به جای آن در انتهای کار هزینه نیم عشر اجرایی معادل ۵ درصد مبلغ چک از محکوم علیه دریافت می شود.
با توجه به قانون جدید، چک صیادی نیاز به جلسه رسیدگی و هزینه دادرسی ندارد. بنابراین، وکیل چک برگشتی و سفته به جای دادخواست مطالبه وجه چک می بایست دادخواست صدور اجراییه برای چک را مطرح کند.
سابقا وکیل چک برگشتی قرارداد حق الوکاله خود را در مرحله دادگاهی و تامین خواسته تنظیم می نمود و مرحله اجرایی که شامل توقیف اجرایی و یا مزایده اموال بود، متضمن عقد قرارداد جدید حق الوکاله بود. اما در حال حاضر قرارداد حق الوکاله چک مربوط به مرحله اجراست و معمولا موکلین خواهان پیگیری پرونده تا مزایده و واریز مبلغ چک به حساب خود می باشند.
در چک های قدیمی، وکیل چک برگشتی همراه با دادخواست مطالبه وجه چک، تقاضای تامین خواسته را تقدیم می کرد تا بتواند اموال فرد را قبل از جلسه رسیدگی دادگاه توقیف کند. اما در حال حاضر، با توجه به این که چک صیادی مستقیما به اجرای احکام می رود، ۱۰ روز به صادر کننده چک فرصت داده می شود که مبلغ چک را به صندوق دادگستری واریز کند، در غیر این صورت، وکیل چک برگشتی و سفته باید توقیف اجرایی را درخواست کند تا نامه های مربوط به توقیف اموال محکوم علیه را به سازمان های مربوطه نظیر بانک مرکزی، راهور و ثبت اسناد ارائه کرده تا در صورت وجود مال، توقیف شود.
همان طور که در بخش های دیگر گفته شد، قسمت اصلی کار وکیل چک برگشتی و سفته، توقیف اموال شخص صادر کننده چک و سفته می باشد. وکیل چک برگشتی باید این موضوع را در سریعترین زمان ممکن پیگیری کند. چرا که تعلل در این زمینه امکان دارد باعث انتقال اموال توسط شخص صادر کننده چک شود و فرار از دین وی، پیچیدگی های پرونده را دو چندان کند. نحوه مطالبه وجه توسط وکیل چک برگشتی به شکل زیر است:
پس از صدور اجراییه برای چک و عدم پرداخت وجه آن توسط خوانده ظرف مهلت مقرر و یا پس از صدور قرار تامین خواسته، وکیل چک برگشتی باید نامه های مربوط به توقیف اموال را از شعبه دادگاه یا شورای حل اختلاف یا اجرای احکام (بسته به محلی که پرونده در آن قرار دارد)، دریافت کند.
استعلام ثبت اسناد معمولا چند روزی زمان بر است و نیاز به پیگیری مداوم وکیل چک برگشتی و سفته و یا شخص ذینفع دارد. معمولا استعلام املاک به دلیل حوزه های مختلف ثبتی و هم تقاضاهای زیاد برای استعلام، حدود ۱۰ روز تا دو هفته زمان می برد.
چنانچه فرد اموال ارزشمند دیگری نظیر سهام شرکت، سهام در بورس، سیم کارت رند و …. دارد، وکیل چک برگشتی و سفته می تواند با ارائه نامه به اداره ثبت شرکت ها، بورس و یا اپراتورهای تلفن همراه تقاضای توقیف این اموال را کند.
برخی از استعلامات به صورت دستی توسط وکیل چک برگشتی یا شخص ذینفع قابل انجام می باشد. به شکل مثال، استعلام خودروهای متعلق به صادر کننده چک، در کمتر از یک روز با مراجعه به اداره راهور هر شهر قابل انجام می باشد. مثلا در تهران استعلام خودروها در شهرک آزمایش صورت می پذیرد.
در مورد استعلام حساب ها در تهران دو راه وجود دارد. وکیل چک برگشتی می تواند درخواست استعلام حساب ها را مستقیما به بانک مرکزی ارائه دهد و خود بانک مرکزی از بانک های مختلف استعلام بگیرد و یا این که نامه های مربوط به استعلام حساب ها را مستقیما به بانک های مختلف برده و نتیجه استعلامات را دریافت کند. استعلام از بانک مرکزی حدود ۳ الی ۴ ماه زمان می برد. اگر در صورتی که وکیل چک برگشتی خود راسا به بانک ها مراجعه کند، کمتر از یک هفته زمان خواهد برد. هر چند که با وجود تعداد زیاد بانک ها قدری حوصله و پشتکار لازم می باشد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تر راجع به این موضوع
مشاوران حقوقی ساوا شبانه روز در کنار شما هستند
پرسش: