نحوه اعتراض

در سال‌های اخیر با گسترده‌شدن تحریم‌ها، مشکلات اقتصادی و معیشتی و بروز نارضایتی‌ها، مسئله شکل‌گیری تجمعات اعتراضی در شهرهای مختلف کشور بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. البته این به معنای عدم وجود اعتراضاتی در حوزه‌های دیگر نیست. جامعه مثکتر ایران در همه حوزه‌ها مطالباتی دارد که قطعا مسئولان با توجه به عمومیت آن خواسته‌ها باید در راستای برآورده‌کردن مطالبات و ایجاد رضایت در سطح عامه مردم اقدام کنند.

حق اعتراض کردن جزو حقوق طبیعی و بدیهی بشر است؛ چرا که بالاخره هر یک از ما، حق و حقوقی داریم و گاهی وقت‌ها شاید این حق و حقوق ما از سوی عده‌ای دیگر پایمال شود. در این صورت، یک نظام عدالت‌ محور، راه‌ها و کانال‌های مختلفی را برای اعتراض‌کردن باز می‌گذارد. اما‌‌ همانطور که حق تجمع قانونی در قانون اساسی مشخص شده، به‌‌ همان نسبت بعضی تجمع‌ها نیز غیرقانونی دانسته شده است و مستوجب برخوردهای قانونی. اگر شما هم گروهی دارید که حس می‌کنید از طریق تجمع می‌توانید حرف و نظرخودتان را به گوش مسئولان برسانید، می‌توانید از راه قانونی‌اش جلو بروید.

تاریخچه اعتراضات بعد از انقلاب :

نخستین اعتراضات مردمی پس از انقلاب در سال ۱۳۵۷ در اعتراض به حجاب اجباری رخ داد و بعد از آن به دلیل تحرکات موجود در ایران و ناآرامی‌های کردستان و ترکمن صحرا و شروع درگیری بین نیروهای چپ و حزب‌اللهی‌ها در تهران و چند شهر دیگر و پس از آن ورود ایران به جنگ تحمیلی با عراق، اعتراضات ادامه پیدا نکرد. در این شرایط و به دلیل وضعیت جنگی، کشور شرایط آرامی را از نظر سیاست داخلی پشت سر گذاشت، اما در سال ۱۳۷۸ اولین زمزمه های اعتراضات مردمی در واکنش به توقیف روزنامه سلام رخ داد. دانشجویان در اعتراض به توقیف سلام به خیابان ها آمدند تا جلوی تعطیلی این روزنامه و روزنامه های دیگر را بگیرند. اما این اعتراضات با خشونت های بسیار همراه شد. تصور همه از اعتراضات این بود که یک تظاهرات دانشجویی پیش پا افتاده باشد و در انتهای روز پایان یابد اما دانشجویان مسیر دیگری را دنبال کردند.

در ساعات پایانی شب دانشجویان یک سرباز نیروزی انتظامی را به عنوان گروگان با خود به کوی دانشگاه بردند و این نقطه آغازی بود برای شروع یک هفته پر تنش در کشور. مامورین در پاسخ به این حرکت دانشجویان به کوی دانشگاه هجوم بردند و خاطره ای تلخ در تقویم جنبش دانشجویی کشور ثبت شد. این اعتراضات ادامه یافت و به شهرهای دیگر کشور از جمله تبریز کشیده شد. در پاسخ به این اعتراضات بیشتر مسئولان کشور تاکید کردند: "صف معترضان از اغتشاشاگران جداست." این اعتراضات در تقویم سیاسی کشور به قدری حائز اهمیت است که در مناظرات ریاست جمهوری ۹۲ و ۹۶ به یکی از محورهای اصلی صحبت  کاندیداها تبدیل شده بود و عده زیادی از کارشناسان یکی از علت های اصلی پیروزی رئیس جمهور در انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ را صحبت های وی در مورد همین موضوع می دانند.

"معترضان اعتراضات خود به نتایج انتخابات را از مسیرهای قانونی دنبال کنند." این پاسخ بسیاری از سران کشور به اعتراضات خرداماه ۱۳۸۸ بود؛ معترضان به نتایج انتخابات به خیابان ها آمدند تا به عقیده خودشان اعتراضشان به نحوه شمارش آرا را بیان کنند. رهبران تظاهرکنندگان اعلام کرده بودند راهی که آغاز کرده اند برگشت ناپذیر است و تا حقوق از دست رفته شان بازنگردد دست از اعتراض بر نمی دارند. این تظاهرات تا ۲۵ بهمن ۱۳۸۸ ادامه یافت. در ۲۵ بهمن ۸۸ رهبران معترضان در بیانیه ای از مردم خواسته بودند تا برای نشان دادن قدرت خود دست به یک راهپیمایی سکوت بزنند. بر اساس اعلام شهردار وقت تهران در آن زمان(محمدباقر قالیباف) تعداد تظاهرکنندگان در تهران بر اساس آمار شهرداری سه میلیون نفر تخمین زده شده بود. در انتها در اسفند ۱۳۸۸ رهبران معترضان به حصر رفتند و این اعتراضات به پایین ترین حد خود رسید و با برگزاری تجمعی توسط مخالفان اعتراضات، پایان یافت.

"صف معترضین از اغتتشاشگران جداست." این جمله ای است که در اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶ بازهم توسط مسئولان تکرار شد. در ۹ دی ماه ۱۳۹۶ تظاهراتی در اعتراض به گرانی در مشهد رخ داد که رفته رفته به شهرهای مختلف کشور کشیده شد. این اعتراضات خشونتی بی سابقه را در تاریخ جمهوری اسلامی تجربه کرد. خسارات وارد شده به کشور به حدی رسیده بود که مسئولان بارها اعلام کردند سال ها طول خواهد کشید تا خسارات این اعتراضات جبران شود.

پس از اتمام این تظاهرات، در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۹۷ دولت پیشنهادی را ارائه کرد که مورد استقبال بسیاری از فعالان سیاسی قرار گرفت. هیئت دولت به پیشنهاد وزارت کشور، محل‌های مناسب برای تجمع‌های گروه‌های مختلف مردمی تعیین و تصویب کرد. این مصوبه در شهریور همان سال به دلیل مغایرت با قانون اساسی توسط دیوان عدالت اداری باطل شد.

با این حال جمهوری اسلامی ایران برای راهپیمایی های قانونی شرایطی گذاشته  است که با رعایت آن به صورت قانونی حق اعتراض را به شما می دهد.

راه‎های اخذ مجوز راهپیمایی :

در فصل سوم قانون احزاب مصوب سال 61، که در ابتدا با نظر مخالف شورای نگهبان روبه‌رو شد و با اصرار مجلس و به لطف سپری شدن فرصت ده روزه شورا برای تایید آن، به متون قانونی کشور اضافه شد، موادی به موضوع راهپيمايي‌ها و تشكيل اجتماعات در ميادين و پارك‎هاي عمومي اختصاص یافته و تکلیف احزاب را برای انجام راهپیمایی‌ها مشخص کرده بود. در ماده 28 این قانون عنوان شده بود: «براي تشكيل اجتماعات و سخنراني‎ها در ميادين و پارك‎هاي عمومي بايد طبق ماده 6 قانون احزاب، مجوز كتبي از وزارت كشور دريافت شود.»

زمان درخواست مجوز را رعایت کنید:

همانطور که گفتیم برگزاری مراسم و تجمعات در مکان‌های سرپوشیده نیازی به مجوز ندارد؛ فقط باید حداقل 2 روز قبل از برگزاری به استانداری یا فرمانداری اطلاع داده شود. البته توجه داشته باشید 2 روز کاری که شامل روزهای تعطیل نمی‌شود. اما برای تشکیل تجمع در میدان‌ها، پارک‌ها و نقاطی که به قول حقوقدان‌ها، تجمع در آنها «تظاهر بیرونی» داشته باشد مجوز کتبی استانداری لازم است. هر مجوزی هم فقط در محدوده استان مورد نظر و در قلمرو زمان و مکان درنظر گرفته شده معتبر است ولاغیر. زمان درخواست مجوز، یک هفته قبل از تجمع ذکر شده است. این درخواست نیز باید و قطعاً به‌صورت «کتبی» و «حضوری» باشد. کسانی که می‌خواهند تجمع برگزار کنند، «باید» یک نماینده «رسمی» و «معرفی شده گروه» را مشخص کنند که درخواست را تسلیم فرمانداری کند. البته این قانون، یک تبصره‌ای هم دارد که زمان درخواست مجوز را به شرط غیرقابل پیش‌بینی بودن منوط به‌نظر استاندار می‌کند.

مشخص‌کردن نوع تجمع:

در ابتدا باید مشخص کنید که می‌خواهید راهپیمایی برگزار کنید یا تجمع و یا…. همین تقسیم‌بندی دقیق، مشخص می‌کند که باید چه مسیری را طی کنید. صدور مجوز راهپیمایی‌ها با وزارت کشور است. نشست‌ها و گردهمایی‌ها و… هم اگر در داخل سالن‌ها برگزار شود (یعنی در اماکن و محل‌های سرپوشیده) مجوزش را استانداری می‌دهد. البته در اینجا هم دوباره 2قسم مطرح می‌شود؛ یک وقتی است که احزاب و تشکل‌های دارای پروانه چنین نشست‌ها و تجمع‌هایی برای اعضای خود برگزار می‌کنند که نیازی به مجوز ندارد؛ چون جلسات و نشست‌های درون حزبی محسوب می‌شود. فقط نیاز هست که به فرمانداری اطلاع دهند تا اگر لازم بود امنیت آن پوشش داده شود. قسم دیگرش را هم که در ادامه مطالعه خواهید کرد.

مشخص‌کردن نوع تجمع

در ابتدا باید مشخص کنید که می‌خواهید راهپیمایی برگزار کنید یا تجمع و یا…. همین تقسیم‌بندی دقیق، مشخص می‌کند که باید چه مسیری را طی کنید. صدور مجوز راهپیمایی‌ها با وزارت کشور است. نشست‌ها و گردهمایی‌ها و… هم اگر در داخل سالن‌ها برگزار شود (یعنی در اماکن و محل‌های سرپوشیده) مجوزش را استانداری می‌دهد. البته در اینجا هم دوباره 2قسم مطرح می‌شود؛ یک وقتی است که احزاب و تشکل‌های دارای پروانه چنین نشست‌ها و تجمع‌هایی برای اعضای خود برگزار می‌کنند که نیازی به مجوز ندارد؛ چون جلسات و نشست‌های درون حزبی محسوب می‌شود. فقط نیاز هست که به فرمانداری اطلاع دهند تا اگر لازم بود امنیت آن پوشش داده شود. قسم دیگرش را هم که در ادامه مطالعه خواهید کرد.

امنیت شما بر عهده ناجاست

استانداری بعد از مشاوره‌هایی که با شورای تأمین و سایر بخش‌ها دارد، در صورت موافقت، درخواست شما را تأیید می‌کند، این امر را به اطلاع فرمانداری و ناحیه انتظامی‌ای که قرار است تجمع در آن برگزار شود می‌رساند. در نتیجه این ابلاغ، تأمین امنیت برنامه شما بر عهده نیروی انتظامی خواهد بود. اگر هم درخواست شما تأیید نشد می‌توانید اعتراض کنید. فقط یک نکته یادتان باشد که اگر در برنامه شما تغییر و تحولی داده شد حتما باید به استانداری و فرمانداری اطلاع دهید تا موافقت کنند.

برای اخذ مشاوره با وکیل حرفه ای، آشنا با قوانین جدید، و همچنین پیگیری روند اجرای حکم با شماره 02122522540تماس بگیرید و یا از طریق  نصب اپلیکیشن ساوا به صورت مستقیم از سایت ( https://savaapp.com/#download_app_footer_sava ) و یا از طریق مارکت های مجازی ( گوگل پلی، بازار، مایکت و سیب چه ) برای مشاوره حضوری،تلفنی و آنلاین اقدام کنید.

پرسش:

پاسخ: