ضرب و جرح چیست؟

ضرب و جرح جرمی است که علیه تمامیت جسمانی افراد واقع می شود و در دادگاه های کشور ما نیز هرساله شکایات زیادی تحت این عناوین مطرح می گردد. منظور از تمامیت جسمانی، جسم و بدن افراد است و وارد کردن هر گونه ضرب و جرح بر بدن و جسم افراد، جرم و دارای مجازات می باشد.

در تعریف ضرب و جرح باید بگوییم که جرح عموما با زخم و خونریزی همراه است و موجب از هم گسیختگی بافت های بدن می شود و ضرب نیز آثاری مانند کبودی، سرخی، سیاهی را بهمراه دارد بدون آنکه خونی جاری شود. زمانی که قسمتی از بدن قطع می شود و یا دچار نقص می شود یا خراشیدگی و یا پارگی در بدن ایجاد می گردد از مصادیق جرح است و قانونگذار این اعمال را تحت عنوان جنایت بر عضو قرار داده است.

جنایت بر عضو جنایتی است که موجب قتل مجنی علیه (کسی که جنایت بر او واقع شده) نباشد بلکه جنایت بر اعضای بدن شخص وارد می گردد. اگر جنایت بر عضو، عمدی باشد در صورت تقاضای مجنی علیه با شرایطی موجب قصاص خواهد بود، اگر شرایط قصاص وجود نداشته باشد از موارد پرداخت دیه در صورت مطالبه مجنی علیه و تعزیر جانی (کسی که جنایت را وارد کرده است) خواهد بود.

مصادیق جرائم عمدی و غیرعمدی:

به موجب ماده 290 قانون مجازات اسلامی، جنایات عمدی شامل موارد ذیل خواهد بود:

1. زمانی که شخص قصد وارد آوردن جنایتی را داشته باشد جنایت عمدی است مانند آنکه فردی قصد قطع پای دیگری را داشته باشد
2. هرگاه شخص عملی را عمدا مرتکب گردد که نوعا موجب جنایت می گردد حتی اگر قصد وارد کردن جنایت را نداشته باشد. به عنوان مثال شخصی دیگری را از ارتفاع پرت می کند و شخص فلج می شود در چنین حالتی شخص قصد فلج کردن او را نداشته اما عمل شخص که همان پرت کردن از ارتفاع است نوعا موجب جنایت می گردد
3. هرگاه شخص نه قصد وارد آوردن جنایت را داشته باشد و نه عملی که مرتکب می شود نسبت به افراد متعارف، نوعا موجب جنایت است اما نسبت به مجنی علیه به دلیل ضعف، بیماری، پیری و... موجب جنایت می گردد به شرط آنکه جانی نسبت به وضع شخص آگاه بوده باشد. به عنوان مثال شخص فرد پیری را می ترساند و این امر موجب سکته ناقص در او می گردد
4. شخص قصد وارد کردن جنایت را داشته اما شخص خاصی مدنظرش نبوده است. مانند بمب گذاری

اگر یکی از موارد بالا اتفاق بیفتد جنایت عمدی خواهد بود. به موجب ماده 291 قانون مجازات اسلامی جنایتی غیرعمدی است که یکی از شروط ذیل را دارا باشد:

1. شخص قصد رفتاری که مرتکب می شود را دارد اما قصد جنایت واقع شده را ندارد مانند آنکه قصد ترساندن شخص را دارد اما نمی خواهد موجب سکته شخص شود. اگر شرایط جنایت عمدی وجود نداشته باشد غیرعمد خواهد بود
2. شخص قصد ایراد جنایت بر اشیا و حیوان و انسانهایی که در ماده 302 قانون آمده اند را دارد اما بعد از وارد آوردن جنایت مشخص می شود که بر غیر از موارد گفته شده جنایت وارد شده است
3. جنایت ناشی ازتقصیر فرد باشد مانند تصادفات رانندگی

مجازات ضرب و جرح:

مجازات جنایات بر عضو که شامل قطع عضو، جرح و صدمه های وارده بر منافع مانند بویایی و شنوایی می شود در صورتی که عمدی باشد و مجنی علیه یا ولی او تقاضا نمایند و در صورت وجود شرایط قصاص که در قانون مجازات اسلامی آمده و در مقاله قصاص به آن اشاره خواهد شد قصاص می‌شود و در غیر اینصورت دیه و تعزیر خواهد بود. و تعزیر جرم ضرب و جرح عمدی در قانون مجازات جدید به موجب ماده 614 و قانون کاهش مجازات تعزیری به این نحو است که اگر شخصی عمدا به دیگری جرح یا ضربی وارد کند که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دائمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه اقدام شخص موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد به بیش از شش ماه تا دو سال حبس محکوم می شود

مجازات ضرب و جرح عمدی با سلاح سرد یا ضرب و جرح با چاقو نیز به این نحو است که حتی اگر ضایعات فوق ایجاد نشود اما آلت جرح اسلحه یا چاقو و امثال آن باشد مرتکب به سه ماه تا یک سال حبس محکوم می شود

در غیر دو حالت گفته شده ضرب و جرح عمدی مجازات حبس نخواهد داشت مگر مواردی که مشمول ماده 617 و 618 قانون مجازات اسلامی شوند

مجازات ضرب و جرح غیرعمدی نیز مجازات دیه در صورت مطالبه مجنی علیه خواهد بود

اثبات ضرب و جرح:

برای اثبات جرم ضرب و جرح و پرداخت دیه از سوی ضارب نیاز به ادله اثبات جرم است. ادله اثبات شامل دو بار اقرار ضارب و یا شهادت دو مرد عادل که ایراد ضرب و جرح را از سوی ضارب مشاهده نمودند، می باشد. علاوه بر این دو دلیل مجنی علیه می تواند یک شاهد مرد یا دو شاهد زن معرفی کند و شهادت آنها همراه با سوگند او پذیرفته خواهد شد. یکی دیگر از ادله اثبات که می توان از آن برای اثبات دیه استفاده نمود قسامه می باشد که در صورت وجود لوث قابل استناد خواهد بود. علاوه بر تمام ادله گفته شده علم قاضی نیز که ناشی از امارات و قرائن شامل صورتجلسه ماموران، نامه پزشکی قانونی، اظهارات مطلعین و... می باشد نیز ضرب و جرح را اثبات خواهد نمود

نحوه شکایت ضرب و جرح:

برای شکایت از پرونده ضرب و جرح باید یک شکوائیه تنظیم گردد و از طریق دفتر خدمات قضایی ثبت شود و پس از ارسال پیامک مبنی بر مراجعه به کلانتری باید به کلانتری مراجعه شود و شاکی اظهارات خود را به صورت دقیق در کلانتری بیان نماید و نامه ای مبنی بر مراجعه به پزشکی قانونی از کلانتری دریافت کند و سپس به پزشکی قانونی مراجعه نماید.

البته با توجه به اینکه آثار ضرب و جرح ممکن است از بین برود می توان برای دریافت نامه پزشکی قانونی و اعلام شکایت خود مستقیم به کلانتری مراجعه نمود. بعد از تحقیقات در خصوص موضوع و بررسی کلیه مدارک، پرونده در دادسرا ثبت و منتهی به صدور کیفرخواست خواهد شد و بعد از آن پرونده برای رسیدگی به دادگاه کیفری ارجاع و مراحل رسیدگی بدوی و تجدیدنظر طی می شود و پس از قطعیت رای صادره پرونده برای اجرا به اجرای احکام کیفری ارجاع خواهد شد.

منبع : خبرنگاران ساوا

پرسش:

پاسخ: