جرم کلاهبرداری چیست

کلاهبرداری در صورتی اتفاق میفتد که مال دیگری برده شود. یک طرف مالباخته و قربانی است و طرف دیگر کلاهبردار.

یعنی باید به ورود ضرر مالی به قربانی و انتفاع مالی کلاهبردار یا شخص مورد نظر توجه کرد.

بردن مال در کلاهبرداری، با فریب قربانی همراه است.

کلاهبردار کیست:

کلاهبردار کسی است که با فریب طعمه خود (قربانی) به شکار مال او می پردازد و برای فریب طعمه حیله بکار می برد به طوریکه فردی که مورد کلاهبرداری واقع شده است مال خود را با رضایت در اختیار کلاهبردار

قرار می دهد.

در واقع کلاهبردار با انجام مانور متقلبانه و صحنه سازی موجب گمراه کردن شاکی می گردد.

اغلب مردم فکر می کنند شخصی که با دادن یک وعده واهی در قالب یک دروغ ساده، مال آنها را برده کلاهبردار محسوب می شود در صورتی که صرف گفتن یک دروغ ساده، نمی تواند مانور متقلبانه تلقی شود، از طرفی قربانی کلاهبرداری باید مالش را با رضایت‏ و در نتیجه فریب خوردن در اختیار کلاهبردار قرار دهد.

آنچه جرم کلاهبرداری را از سایر جرائم جدا میکند آنست که در اکثر جرائم مال بدون آگاهی صاحب مال و حتی گاهی بدلیل توسل به وسائل خشونت آمیز از قربانی جرم (مالک) به مجرم منتقل می گردد در حالیکه در کلاهبرداری مالک مال فریب خورده و از روی میل و رضایت، مالش را خودش در اختیار کلاهبردار قرار می دهد.

تفاوت کلاهبرداری و انتقال مال غیر:

فرض کنید خانمی مالک یک خودرو یا خانه  باشد و شوهر وی بدون اطلاع زن، این خودرو را بفروشد؛ چنین وضعی را انتقال مال دیگری می‌گویند. دو دلیل باعث به‌وجود آمدن چنین وضعی می‌شود:

اشخاص سودجو با سوءاستفاده از موقعیت‌هایی که برایشان پیش می‌آید مال دیگران را منتقل می‌کنند.1

اشخاص به دلیل ناآگاهی از قانون مبادرت به انتقال اموال منقول یا غیرمنقول دیگران می‌کنند.2

در هر دو صورت، انتقال مال دیگران، جرم است و مرتکب آن به مجازات‌های سنگینی محکوم می‌شود.

انتقال مال غیر جرمی مستقل است و با کلاهبرداری فرق دارد اما مجازات این دو جرم یکسان است. بنابراین کسی که اقدام به انتقال مال غیر می‌کند به مجازات‌های زیر محکوم می‌شود:

حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که گرفته است و رد مال به صاحبش.

اگر مرتکب از کارکنان دولت باشد به انفصال ابد از خدمات دولتی محکوم خواهد شد. اگر متهم به دلایلی مستحق تخفیف باشد؛ مانند رضایت شاکی خصوصی، کهولت سن و.. دادگاه نمی‌تواند مجازات حبس او را از یک سال کمتر کند.

کلاهبرداری مشدد:

کلاهبرداری مشدد، مجازات بیشتری نسبت به کلاهبرداری ساده دارد و در سه حالت زیر اتفاق میفتد:

1. کلاهبرداری توسط کارمند دولت یا موسسات عمومی و شهرداری ها یا نهادهای انقلابی باشد.

2. مرتکب خود را به عنوان مامور دولت یا موسسات عمومی یا شهرداری، یا نهادهای انقلابی و شرکت های دولتی معرفی نماید.

3. مرتکب با فریب مردم از تبلیغ عامه از طریق وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی استفاده کند.

مجازات کلاهبرداری:

کسی که کلاهبرداری مشدد را انجام میدهد، به دو تا ده سال حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد شد.

در صورتیکه اگر کلاهبرداری ساده باشد، مجازاتش یک تا هفت سال حبس و جزای نقدی است.

در کلاهبرداری ساده و مشدد، بعد از اینکه کلاهبردار به مجازات بالا محکوم شد، باید مالی را که کلاهبرداری کرده است را هم به صاحب آن برگرداند که به آن رد مال میگویند.

ارکان جرم کلاهبرداری:

هر جرمی از سه رکن تشکیل شده است:

رکن مادی: عبارتست از این که اولاً کلاهبردار، به وسایل متقلبانه متوسل شود یا مانورهای متقلبانه از خود بروز دهد (مدارک و عناوینی جعل کند، دفتر و شرکتی راه اندازی کند، مردم را به امور واهی امیدوار کند یا از امور واهی بترساند و استفاده از هر نوع وسیله ای که عرفاً وسیله متقلبانه محسوب می شود)

دوم این که شخص مقابل (مالباخته) فریب بخورد و به او اعتماد کند

سوم این که کلاهبردار موفق شود مال دیگری را ببرد

رکن معنوی: سوء نیت عام در جرم کلاهبرداری این است که مرتکب قصد ارتکاب اعمال مادی فیزیکی ذکر شده را داشته باشد، یعنی عمد در توسل به وسایل متقلبانه

سوء نیت خاص در جرم کلاهبرداری، یعنی این که مرتکب قصد بردن مال دیگری را داشته باشد

اثبات وجود سوء نیت در مرتکب، بر عهده شاکی و دادستان می باشد و بنابر این در صورت عدم توانایی ایشان در اثبات سوء نیت مرتکب از اتهام کلاهبرداری تبرئه خواهد شد

رکن قانونی: ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری

مصادیق جرم کلاهبرداری:

جرم کلاهبرداری مصادیق زیادی دارد، ولی مهم ترین آنها را برای شما ذکر میکنیم:

ﺗﺒﺎﻧﯽ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺮﺩﻥ ﻣﺎﻝ دیگری

معرفی ﻣﺎﻝ دیگری ﺑﻪ عنوان ﻣﺎﻝ ﺧﻮﺩ

ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻣﺎﻝ دیگری یا به صورت فروش و یا به صورت اجاره دادن

کسی که به خلاف واقع مبادرت به تقاضای ثبت ملک کند

ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﺛﺒﺖ ملک ﺗﻮسط ﺍﻣﯿن. (امانتدار ملک)

ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺮﺩﺍﺩ ﺣﻖّ ﻃﺮﻑ

ﺟﻌﻞ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﺑﯿﻤﻪ

کلاهبرداری رایانه ای:

در صورتیکه کلاهبرداری از طریق رایانه و اینترنت و سامانه های رایانه ای و یا مخابراتی انجام شود، کلاهبرداری اینترنتی میگویند. یا فرد با مختل کردن سامانه های اینترنتی، پول و یا مال دیگران را با فریب بدست میاورد

در کلاهبرداری اینترنتی، معمولا فرد کلاهبردار و فرد قربانی باهم روبه رو نمیشوند ولی در کلاهبرداری (ساده) کلاهبردار با قربانی روبه رو میشود و او را فریب میدهد

مجازات کلاهبرداری رایانه ای، یک تا پنج سال حبس میباشد.

منبع : خبرنگاران ساوا

پرسش:

پاسخ: